Page 136 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12

4.4. Türk İslam Musikisi Bestekârları
4.4.1 Hafız Post
Asıl adı Mehmet olan Hafız Post, İstanbul Üsküdar’da doğmuş-
tur. Bazı kaynaklarda adı Tanburi Mehmed veya Hanende Mehmet
Çelebi olarak geçer. Genç yaşında musiki, şiir ve hat sanatlarındaki
kabiliyeti ile ön plana çıkmıştır. Hafız Post eserlerinde divan edebi-
yatı, tasavvuf edebiyatı ve halk edebiyatından güfteler kullanmıştır.
Güfte seçmekteki titizliği ve şiirlerinin sanat değerinin yüksek oluşu
iyi bir edebiyat kültürünün olduğunu göstermektedir (Görsel 4.22).
Klasik musikinin şekillenmesine büyük katkıda bulunmuş bir bes-
tekârımızdır. 1694 yılında vefat etmiştir.
4.4.2 Koca Osman Efendi
Türk musikisi ile ilgili kaynaklarda adı sıkça karşımıza çıkan
Koca Osman veya Kasımpaşalı Koca Osman XVII. yüzyılda yaşamış
olan en önemli musikişinaslardan biridir. Koca Osman’ın doğum
tarihi ile ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Hayatı hakkındaki
bilgilere çoğunlukla öğrencilerinden, tezkirelerden ve güfte dergile-
Görsel 4.22 rinden edilen bilgiler sayesinde ulaşılmaktadır. Koca Osman yaşadığı
Hafız Post mecmuasına ait nüsha
dönemde sadece müzisyenliği ile değil aynı zamanda hocalığı ile de
öne çıkmıştır. Kendisinden sonra gelen önemli Türk musiki isimleri-
nin hocalığını yapmıştır.
Fasıl musikisi ve Türk musikisinin geleneksel öğretim yöntemi
olan meşk sistemi içerisinde Koca Osman Efendi önemli bir yere
sahiptir. Yaşadığı dönem içerisinde ve sonraki dönemlerde yazılan
tezkire, güfte ve nota dergilerinde adının sıkça geçmesinden ne kadar
önemli bir müzisyen ve hoca olduğu anlaşılabilmektedir. Koca Os-
man’ın 600’den fazla eserinin bulunduğu özellikle de kar, nakış, se-
mai gibi formlarda usta olduğu bilinmektedir. Koca Osman’ın ölüm
tarihi tam olarak bilinmemektedir.
4.4.3 Hatip Zakiri Hasan Efendi
Doğum tarihi tam olarak bilinmeyen Hasan Efendi İzmir Foça’da
doğmuştur. Hatiplik yapması ve devrinin önemli zakirlerinden ol-
ması sebebiyle Hatip Zakiri Hasan Efendi olarak anılmıştır. Küçük
yaşta İstanbul’a giden Hasan Efendi Halvetiyye tarikatı şeyhlerinden
Nureddinzade'nin tarikatına hizmete girmiştir. Güzel sesi ve zikri
yönetmekteki yeteneği ile dikkat çekerek dergâhın zakirbaşılığına
getirilir. Hasan Efendi cami musikisi formunda bestelediği eserlerle
tanınmıştır. Zamanımıza ulaşan eserleri dinî musikinin en eski eser-
lerinden olma özelliğini taşımaktadır. Bu eserlerden hüseyni maka-
mında Cenaze Salası, Bayati makamında Cuma ve Bayram Salası,
Dilkeşhaveran makamında Sabah Salası ve nühüft makamında İmam
Hüseyin Mersiyesi en meşhur cami musikisi formunda bestelediği
eserlerdir. Hasan Efendi’nin bazı güfte dergilerinde rastlanan "Zaki-
ri" mahlasıyla kaleme aldığı aruz ve hece ölçülü manzumeleri onun
iyi bir şair olduğunu göstermektedir. I. Mustafa döneminde Eminönü
Küçükpazar’daki Hoca Hayreddin Camisi’ne hatip olan Hasan Efen-
di bu görevi sırasında 1623 yılında vefat etmiştir.
134