Page 19 - ÇALGI EĞİTİMİ NEY 9

Neyi Tanıyalım

Neyzen Emin Dede

Neyzen, besteci, hattat ve hafız olan Neyzen Emin Dede;
1883’te İstanbul’da doğdu. İlköğrenimine Tophane’de Sirkeci Mekte-
b-i İptidaisinde (ilkokulunda) başladı. Daha sonra Fevziye Rüştiyesini
(ortaokulunu) bitirdi. Rüştiye öğrenimi sırasında Çukurcumalı Kadri
Efendi’den hüsnühat öğrendi. Çeşitli devlet kurumlarında memurluk
yaptı. Aziz Dede’den ney eğitimi aldı, Galata Mevlevihanesi neyzenle-
rine katıldı. Galata Mevlevihanesi neyzenbaşı olan Hakkı Dede’den de
ney ve musiki dersleri alarak neyzenlikte ustalaştı. Üsküdar Mevlevi-
hanesi neyzenbaşılığına yükselince çile çıkarmadığı hâlde kendisine
“dede” unvanı verildi. Soyadı kanunu çıktığında hattatlığından dolayı
“Yazıcı” soyadını aldı. Türk musikisine yirmiye yakın eser ve Neyzen
Halil Dikmen, Neyzen Cafer Bey, Neyzen Bahriyeli İbrahim Bey, Ney-
zen Halil Can, Neyzen Hakkı Süha Gezgin gibi usta neyzenleri kazan-
dırdı. 3 Şubat 1945’te vefat etti (Görsel 1.10).
Görsel 1.11: Neyzen Emin Dede

Kutb-i Nâyî Süleyman Erguner

Neyzen ve bestekârdır. 2 Ağustos 1902’de İstanbul’da doğdu.
İlk müzik bilgilerini Sultanselimli Hafız Cemal Efendi’den aldı. Sesinin
güzelliği ile tanınan Süleyman Erguner babasının vefatı üzerine kü-
çük yaşta Sultan Selim Camisi'ne müezzin oldu. Sadettin Kaynak ve
Mecid Sesigür gibi önemli kişilerden ders aldı. Ney üflemeye Neyzen
Emin Yazıcı’nın (Neyzen Emin Dede) teşviki ile başladı. Memurluğu
sırasında, çalıştığı yerlerde musiki cemiyetleri kurdu. İstanbul Radyo-
sunda görev aldı. Klasik Türk musikisi ve tasavvuf musikisinin yeni-
den canlanması konusunda büyük gayret gösterdi. Hüseyin Fahrettin
Dede’den sonra yetişmiş en büyük ney ustası olarak anılır. 1 Aralık
1953’te İstanbul’da vefat eden Süleyman Erguner; oğlu Ulvi Erguner,
Selami Bertuğ, Alaattin Yavaşça, Nevzat Atlığ gibi önemli öğrenciler
yetiştirdi. Süleyman Erguner’in altı ilahi, beş şarkı ve dokuz saz eseri
vardır (Görsel 1.12).

Görsel 1.12: Kutb-i Nâyî Süleyman Erguner

Neyzen Halil Dikmen

Neyzen ve ressamdır. 1906 yılında İstanbul’da doğdu. Sana-
yi-i Nefise Mektebinde (Güzel Sanatlar Akademisi) resim eğitimi aldı.
1927 yılında Akademiyi bitirerek Avrupa’da açılan resim eğitimi burs-
luluk sınavına katıldı ve bu sınavı birincilikle kazanarak Fransa’ya
gönderildi. Paris’te Academie Julyen’de (Akademi Culien) Albert La-
urens’ten (Albert Laurens) ders aldı. 1931’de yurda döndü. 1936’ya
kadar Kayseri Lisesinde, kısa bir süre de Galatasaray Lisesinde resim
öğretmenliği yaptı. Neye, Neyzen İhsan Aziz Bey’in kendisine hediye
ettiği ney ile başladı. Eyyubi Ali Rıza Bey’den de nazariyat dersleri
aldı. 1937 yılında İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesine kurucu
müdür olarak atandı. 1961 yılına kadar bu görevine devam etti. 1961
yılında Millî Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne atan-
dı. Neyzen Emin Dede’den ney dersleri alan Neyzen Halil Dikmen,
İstanbul Radyosunda çeşitli konserlere katılmıştır. Turgut Cansever,
Niyazi Sayın ve Ahmet Yakupoğlu gibi usta neyzenleri yetiştirdi. 17
Ekim 1964’te Ankara’da vefat etti (Görsel 1.13).

Görsel 1.13: Neyzen Halil Dikmen

17