Page 138 - TİYATRO TARİHİ 9

1780’lere gelinceye kadar Fransız tiyatrosunda aktörlerin birçoğunun taşra topluluklarında uvertür (müzikli
eserlerin başında söylenen açılış şarkıları) rollerine çıkarak deneyim kazandıkları görülmüştür. Bazı oyuncular
ise başoyuncular tarafından eğitildikten sonra Paris tiyatrolarına kabul edilmiştir. Bu yöntemler zamanla yetersiz
kalınca 1786’da şimdiki konservatuvarın temelini oluşturan Kraliyet Tiyatro Okulu açılmıştır.

Oyun Yazarları
Dönem yazarlarının birçoğu Racine’in izinden gitmiştir. Bu dönemde Fransız tiyatrosunda yetişen sanatçılar
şunlardır:

La Grange Chancel (La Gğon Şonsel): 1694’ten sonra 14 oyun yazmıştır. Oyunlarında karmaşa hâkimdir.
Birçok oyunu seyircide korku duygusu uyandırmak üzere kurgulanmıştır.

Crebillon (Kğebiyon): Şair ve tragedya yazarı olarak tanınmıştır. Yaşadığı dönemde Racine tragedyalarını
taklit eden çağdaşlarından daha üstün bir becerisi olduğu kabul edilmiştir. En önemli iki yapıtı Atreus ve Thyestes
(Atre ve Tiyest) (1707) ile Rhadamiste et Zenobie (Radamist ve Zenobi) (1711) adlı oyunlarıdır.

Voltaire (Volteğ): XVIII. yüzyıl Fransız edebiyatı ve felsefesini tek başına şekillendirmiştir. Kendi döneminde
tragedya türünde lider konumundadır. Yarısından fazlası tragedya olan tam 53 oyun yazmıştır. Oyunlarında
karmaşık kurgulama ve ani kurgu değişimleri ön plana çıkmaktadır.

Fransız neoklasik öğretisini aşırı derecede kısıtlayıcı bulmuştur. Bu durumu değiştirmeye çalışmış fakat yaptığı
değişiklikler birkaç hayalet tiplemesi, birkaç sınırlı şiddet gösterimi, yeni bazı tema ve görsel efektten öteye
gidememiştir (Görsel 7.8). Onun etkisiyle 1759’dan sonra sahneye seyirci alma geleneği tümüyle terk edilmiştir.

š Görsel 7.8: Voltaire’in Semiramis adlı oyunundan temsilî bir sahne

Pierre de Marivaux (Pieğ dö Mağivu): Fransa’da 1720’lerde başlayan santimantalizm (aşırı duygululuk)
akımının özellikleri en belirgin şekliyle onun eserlerinde görülmektedir. Santimantalizm akımının Fransa’da
gelişimine büyük katkı sağlamıştır. Oyunlarının hemen hemen hepsi insanın yüreğinde yeniden canlanan
aşk duygusunu ele almıştır. Yazar, sevgililerin dış etmenler yüzünden ayrılmaları yerine karakterlerin iç
çatışmalarından kaynaklanan ayrılıkları konu edinmiştir. Köleler Adası, Gönül ve Kısmet, Tartışma adlı oyunları
ile tanınmıştır. Bugün Fransa’nın önemli klasikleri arasında kabul edilen komedyaları, Moliereden sonra ikinci
sırada yer almaktadır.

Pierre Beaumarchais (Pieğ Bumağşe): XVIII. yüzyılın son dönemlerinde ön plana çıkan tek oyun yazarıdır.
Asıl ününü Sevil Berberi ve Figaro’nun Düğünü adlı oyunlarına borçludur. Oyunlarında soylu sınıfın yaşadığı
aşırılık karşısında orta ve alt sınıfın ezildiğini dile getirmiş, dolantı komedyası türünü ön plana çıkmıştır.

136
7. ÜNİTE