Page 139 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 139
Denis Diderot (Döni Dideğo): Yazar ve filozof kimliği ile tanınmaktadır
(Görsel 7.9). Aydınlanma düşüncesinin önde gelen isimlerindendir. Seyirciye
daha geniş kapsamlı bir dramatik tür yelpazesi sunmayı hedeflemiştir. Fransız
neoklasik öğretiyi eleştirmiştir. Bu akımın ilkelerinin tiyatroyu komedya ve
tragedya türleriyle sınırlandırdığını düşünmüştür.
Ona göre tiyatro ara türlerin katılımıyla zenginleştirilmelidir. Seyircinin
oyundan zevk alabilmesi için sahnede tam anlamıyla gerçeklik yansıtılmalıdır.
Konular günlük yaşantılardan alınmalı ve bu yaşantılar gerçekçi bir üslupla
tasarlanmalıdır. Bu nedenle kendi döneminde çok talep gören burjuva
dramı türündeki oyunları savunmuştur. Oyunculuk Üzerine Aykırı Düşünceler
adlı kitabıyla oyunculuk sanatının doğasına ışık tutmuştur.
Sahneler
XVIII. yüzyılda Paris’in tüm önemli tiyatro yapıları modernleştirilmiştir. Fransız
yapılarıyla İtalyan örnekleri karşılaştırılmış, bunun sonucunda yeni tiyatro Görsel 7.9: Denis Diderot
binalarına İtalyan stili uygulanmıştır. Çerçeve sahne Fransız sahnelerinde de
uygulanmaya başlamıştır. Bu yenileşmenin başlıca nedenleri; görüş alanını
genişletme, gösteri sunmaya daha elverişli ortam yaratma ve oturma kapa-
sitesini artırmadır.
1730’larda Voltaire, tiyatro gösterilerinde daha uygun mekân oluşturula-
bilmesi için seyircinin sahne üzerine alınmaması görüşünü savunmuştur.
1759’dan itibaren Voltaire’in bu görüşü uygulanmaya başlanmıştır. Böylece
oyunlarda daha detaylı mekânlar ustaca oluşturulabilmiştir.
Kostümler
Fransa’daki kostüm uygulamaları bu yüzyılda İngiltere’deki kostümlerle
benzerlik göstermiştir. Oyun kişilerinin çoğu kendi günlük giysileri ile
sahne almıştır. Daha sonraları tragedyalarda gösterişli ve resmî olan saray
elbisesinin tercih edilmesiyle hem tragedyada hem de komedyada bu
kıyafetler kullanılmaya başlanmıştır (Görsel 7.10).
Oyunlarda Romalı kostümü giyme geleneği de sürdürülmüştür. Tüylerle
süslenmiş miğferlerin yerini üç köşeli şapkalar almaya ve tonik etekleri
çemberler süslemeye başlamıştır. 1790’lara gelindiğinde klasik tiplemelerde
kasnaklı Japon ve tüylü şapka kullanımı terk edilmiş, bunların yerine çağdaş
ve antik dönemler dışında tarihin tüm zamanlarını temsil eden XVI. yüzyıl Görsel 7.10
kostümlerinin kullanımı gelişmiştir. 1755’te kullanılan bir kostüm
Q ARAŞTIRINIZ
Fransız tiyatrosunu etkileyen Denis Diderot’nun hayatı, felsefi düşünceleri ve eserleri nelerdir?
7.1.1.3. Alman Tiyatrosu
Weimar Klasisizmi olarak anılan dönemde XVIII. yüzyıl Alman tiyatrosunda önemli gelişmeler yaşanmıştır. Fransa,
30 Yıl Savaşları’na son vermek için oldukça fazla çaba göstermiş ve bu çaba sonrasında Almanya’nın gözünde
yükselmiştir. Alman yöneticiler Fransa kraliyet ailesinin bazı alışkanlıklarını da benimsemeye başlamışlardır. Bu
yüzyılda opera, bale ve her türlü tiyatral gösteri insan yaşantısının bir parçası hâline gelmiştir.
137
XVIII. YÜZYILDA TİYATRO
