Page 112 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

NEFRONUN YAPISI VE İDRAR OLUŞUMU

DİKKAT

Glomerulus Kılcallarının Farkları
İki atardamar arasında yer alır.
Podosit adı verilen kapsül hücreleriyle çevrili olması sayesinde yüksek basınca dayanabilir.
Glomerulus duvarında por adı verilen açıklıklar sayesinde ve yüksek kan basıncının da etkisiyle su ve çözünmüş tuzlar,
glikoz, amino asitler, vitaminler, azotlu atıklar ve diğer küçük moleküller damardan çıkarak Bowman kapsülüne geçer.
Kan hücreleri, plazma proteinleri, yağ molekülleri gibi büyük moleküller ise kılcallardan Bowman kapsülüne geçemez.

Proksimal tüp, böbreğin kabuk bölgesine yerleşmiştir.
Süzüntünün geldiği ilk kanaldır.
Burada epitel hücrelerin metabolik aktiviteleri çok yüksek olduğundan ihtiyaç duyulan enerjiyi
(ATP) karşılayabilmek için hücrelerinde mitokondri çoktur.
Geri emilme proksimal tüpte başlar ve su için ozmozla, suyun dışındaki maddeler için madde-
nin özelliğine göre difüzyon, kolaylaştırılmış difüzyon, aktif taşıma ile gerçekleştirilir.
Proksimal tüpteki hücrelerde geri emilim yüzeyini artırmak için çok sayıda mikrovillus bulunur.

Proksimal tüpün nefrondaki yeri

DİKKAT
+
Proksimal tüpten, vücut pH dengesini sağlamak için H iyonu ve süzüntünün asidik olmasını engellemek için amonyak
birlikte atılır.
Proksimal tüpte süzüntünün hacmi azalır.

Henle kulpu, inen (a) ve çıkan kol (b) olarak ikiye ayrılır. İnen kol ince
ve dar bir yapıya sahiptir, bu kolda suyun geri emilimi gerçekleşir.
Henle kulpunun çıkan kolunun alt kısmı inceyken üst kısmı kalın bir
yapıdadır ve çıkan kol suya geçirgen değildir. Bu koldan sadece tuz-
lar geri emilir.

(a) (b)

Distal tüp, ilk kısmı (a) ve son kısmı (b) olarak şekilde gösterildiği gibi
Henle kulpundan sonraki tüptür.
Geri emilim ve salgılama olayları gerçekleşir.
Distal tüpün iki tip hücresi vardır. Birinci tip hücresi, hipofiz bezinden
salgılanan ADH etkisiyle suyun geri emilimini ve böbrek üstü bezlerden
+
+
salgılanan aldosteron hormonu etkisiyle Na geri emilimini K atılması-
+
–
nı sağlar. İkinci tip hücresi, H iyonu salgılayıp HCO geri emerek pH
3
dengesinin ayarlanmasını sağlar.
(a) (b)
112 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT