Page 167 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

GENETİK MÜHENDİSLİĞİ-BİYOTEKNOLOJİ KAVRAMLARI VE UYGULAMALARI

DNA Parmak İzi

• İnsan genomunda anlamlı ve anlamsız baz dizileri vardır (Anlamsız
diziler; herhangi bir proteini kodlamayan, büyük çoğunluğu tekrar
eden DNA dizilerinden oluşmaktadır.). Baz dizilerinin jel üzerinde
oluşturdukları bantlı yapılara DNA parmak izi denir.
• Tek yumurta ikizleri hariç iki insanın DNA’sı %99,9 oranında aynıdır.
Geri kalan kısım parmak izi gibi kişiye özgüdür. DNA parmak izinin
çıkarılmasında polimeraz zincir reaksiyonu ve elektroforez teknikle-
rinden yararlanılır.

DNA parmak izi
• Bu teknikte DNA örnekleri kan, saç, tükürük, sperm gibi vücut hücrelerinden sağlanabilir. DNA parmak izi analizi baba-
lık testinde, kalıtsal hastalıkların tanısında, genetik çeşitlilik belirlemede, moleküler arkeoloji ve kriminoloji alanlarında
kullanılmaktadır.
Kök Hücreler

• Kök hücreler farklılaşmamış, kendini yenileyebilen, uygun şartlar sağlandığında özelleşmiş hücrelere dönüşebilen
hücrelerdir.
Kök hücrelerin genel özellikleri şu şekildedir:
• Uygun bir büyüme ortamında çoğaltılabilir.
• Sınırsız çoğalma yetenekleri vardır.

• Temas ettikleri hücrelere dönüşme potansiyeline sahiptir.
• Kendilerini yenileyebilir veya kendi hücre topluluklarının devamını sağlayabilir.
• Vücudun bir yerindeki zedelenmeyi takiben bu dokuyu onarabilme ve onu işlevsel hâle getirebilme potansiyeline sahiptir.

Epitel hücreler
Embriyonik kök hücresinin dönüşebileceği bazı hücre örnekleri

• Klinik uygulamalar ile ilgili araştırmalarla kemik iliği kanserleri, lösemi, anemi, Akdeniz anemisi, organ kanserleri, plaz-
ma hücre hastalıkları, kemik iliği yetmezliği, kalıtsal ve doğumsal kan hastalıkları, immun yetersizliğine bağlı gelişen
hastalıklar, kalıtsal metabolik hastalıklar, sinir sistemi hastalıkları, kalp hastalıkları, diyabet gibi birçok hastalığın tedavi
edilmesi amaçlanmaktadır.

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 167