Page 169 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

BIYOLOJI

KONU GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ
ÖZETİ UYGULAMALARININ İNSAN HAYATINA ETKİSİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ UYGULAMALARININ İNSAN HAYATINA ETKİSİ
Genetik mühendisliği ve biyoteknoloji uygulamaları insanların hayatını sosyo-ekonomik ve kültürel anlamda etki lemektedir.
Sağlık Alanındaki Uygulamalar

Yapay doku ve organ üretimi, aşı üretimi, antibiyotik üretimi, insülin hormonu üretimi, interferon üretimi ve gen terapisi gibi
çalışmalar genetik mühendisliği ve biyoteknolojinin sağlık alanındaki uygulamalarındandır.
Canlı Klonlama
• Bir hücrenin veya organizmanın genetik olarak özdeş kopyasına klon denir. Gen, hücre, doku ve hatta koyun gibi tüm
organizmalar dâhil pek çok biyolojik materyal klonlanmıştır.
• Klonlama 1900’lerin başında semender, 1952’de iribaşlar, 1958’de Afrika pençeli kurbağa, 1984’te koyun, 1986’da
inek embriyolarında yapılmıştır.
• Klonlama kavramı, 1997 yılında İskoç bilim insanı Dr.Ian Wilmut (İyan Vilmut) ve ekibinin koyun Dolly’yi (Doli) somatik
hücre nükleer transferi (SCNT) ile üretmeleri sonucunda geniş kitlelerce duyulmuştur.

Dolly'nin klonlanma aşamaları aşağıda verilmiştir.
1. Finn Dorset koyununun meme hücresi alınır. Bu somatik hücre, genetik olarak bir koyunun oluşması için gerekli bütün
genleri içermektedir. Fakat bu genlerden sadece bir kısmı aktif durumdadır.
2. Finn Dorset koyununun meme hücresi besin bakımından fakir bir ortama alınarak hücre döngüsü durdurulur. G evre-
0
sine giren hücrenin bütün genleri aktifleşmiş durumdayken çekirdeği çıkarılır.
3. Yetişkin İskoç Blackface koyunundan alınan yumurta hücresinin çekirdeği çıkarılır.
4. Finn Dorset koyunundan alınan meme hücresinin çekirdeği, yetişkin İskoç Blackface koyununun sadece çekirdeği
çıkarılmış yumurta hücresinin içine yerleştirilip elektrik akımı yardımıyla kaynaştırılır.
5. Elektrik akımı aynı zamanda yumurta hücresinin bölünmeye başlamasını sağlar. Hücre füzyonundan sonra nükleer
transfer yapılmış embriyolar 6 gün süreyle in vitro kültür ortamında kültüre edilir.

6. Embriyo taşıyıcı anne görevini yapacak olan farklı bir yetişkin İskoç Blackface koyununun uterusuna yerleştirilir.
7. Embriyonik gelişimin tamamlanması ile bir kuzu dünyaya gelir. Bu kuzu, genetik olarak meme hücresinin çekirdeğinin
kullanıldığı Finn Dorset koyunuyla özdeştir.

Dolly'nin klonlanması

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 169