Page 173 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

ATP MOLEKÜLÜ VE FOSFORİLASYON ÇEŞİTLERİ

ATP Döngüsü
Hücrelerde büyüme, üreme, hareket, biyosentez, aktif taşıma gibi yaşamsal faaliyetler için gereken yapım ve yıkım tep-
kimelerine metabolizma denir. Basit moleküllerden kompleks yapılı moleküllerin sentezlenmesine anabolizma (yapım),
karmaşık moleküllerin basit moleküllere parçalanmasına katabolizma (yıkım) denir. Yapım tepkimeleri enerji gerektiren
endergonik, yıkım tepkimeleri ise genellikle enerji açığa çıkaran ekzergonik tepkimelerdir.
Ekzergonik tepkimeler Endergonik tepkimeler

ATP + H O
2
Biyosentez
BESİNDEKİ ENERJİ Hücresel Enerji ENERJİ Sinirsel iletim
Aktif taşıma
solunum

Fermantasyon
Kas faaliyetleri

Hücre bölünmeleri
ADP + P
i

ATP döngüsü

ATP molekülü, sürekli kullanılan ve yenilenebilen bir moleküldür. ADP’ye enerji ile birlikte inorganik fosfat (P ) eklenmesi
i
sonucu ATP üretilmesine fosforilasyon denir. Fosforilasyon sırasında su açığa çıkar (dehidrasyon).

ADP + P i + ENERJİ Fosforilasyon ATP + H O
2

Defosforilasyon
ATP + H O ADP + P i + ENERJİ
2
ADP ve ATP’nin birbirine dönüşüm reaksiyonları
ATP’nin H O ile hidroliz edilerek yapısındaki enerjinin açığa çıkarılmasına defosforilasyon denir.
2

KRİTİK BİLGİ

ATP sitoplazma, mitokondri ve kloroplast gibi yapılarda sentezlenir. Oluşumu dehidrasyon, parçalanması hidroliz
tepkimesiyle gerçekleşir.

ATP sentezi, fosforilasyon olayıdır. Fosforilasyon gerçekleşirken;

¡ enzim,
¡ fosfat,
¡ enerji,
¡ AMP veya ADP maddelerine ihtiyaç vardır.

BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 173