Page 46 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

PSİKOLOJİ

KONU GÜDÜLENMEYİ ORTAYA ÇIKARAN FAKTÖRLER
ÖZETİ GÜDÜLENMİŞ DAVRANIŞIN ÖZELLİKLERİ - İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

Organizmanın iç veya dış uyarıcıların etkisiyle harekete hazır hâle gelerek bir davranışta bulunmasına motivasyon (gü-
dülenme) denir.
Güdülenme, ihtiyaçla başlayıp doyumla biten bir süreçtir. Bu nedenle de ihtiyaç, dürtü, güdü ve davranışı kapsayan genel
bir kavramdır. Güdülenme sürecini daha iyi anlamak için bu kavramları da tek tek bilmek gerekir.
İhtiyaç: Organizmada bir şeyin eksikliğinin duyulmasıdır. Mesela; açlık, beğenilme gibi.
Dürtü: İhtiyaçların karşılanması için organizmada oluşan itici güce denir. Mesela; açlık hissi.
Güdü: Organizmanın bir ihtiyacını gidermek için, onu dürtü yönünde harekete geçiren eğilime ve isteğine güdü denir.
Davranış: Güdü sonucu ortaya çıkan eylemlerdir.
Rahatlama (Doyum): Organizmanın amacına ulaşması sonucunda oluşan durumdur.
Güdülenme ise bu sürecin tümüne denir.
Güdü türleri:
1. Doğuştan Gelen Güdüler: Doğuştan gelen güdüler öğrenilmemiştir. Ömür boyu etkisi devam eden ve yaşamın ilk
yıllarında daha etkili olan bu güdüler hem insanlarda hem de hayvanlarda görülür.

a) Fizyolojik Kökenli Güdüler (Dürtüler): Organizmanın varlığını ve soyunu sürdürme gereksiniminden doğan güdü-
lerdir. Bu nedenle birincil güdülerdir. Organizma öncelikle bu güdüleri karşılamayı seçer. Bu güdüler; doğuştan gelmiş,
öğrenilmemiş ve evrensel güdülerdir. Organizma yaşadığı sürece etkilidir. Örneğin; açlık, susuzluk, cinsellik, korunma,
dinlenme, uyku, oksijen ihtiyacı, annelik güdüsü vb. Bütün insanlarda ortak olan bu güdülerin tatmin şekilleri topluma,
kültüre ve çevreye göre değişir. Örneğin bazı kültürlerde hazır yemek, açlık ihtiyacını gidermek için yeterli görülürken bazı
kültürlerde bu ihtiyacın giderilmesi için yemeğin evde pişirilmiş olması önemlidir.

46 MEBİ KONU ÖZETLERİ PSİKOLOJİ - AYT