Page 79 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

PSİKOLOJİ

KONU KİŞİLİK VE KİŞİLİĞİN GELİŞİMİ - KİŞİLİK KURAMLARI
KİŞİLİK VE KİŞİLİĞİN GELİŞİMİ - KİŞİLİK KURAMLARI
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

Kişilik ve Kişiliğin Gelişimi
Kişilik; bir insanı başkalarından ayıran duygu, düşünce, davranış gibi tüm özelliklerin tutarlı bir bütünlük içinde süreklilik
göstermesidir. Kişilik doğuştan gelen biyolojik özelliklerle, çevreden gelen sosyal etkenlerin birbirini etkilemesiyle oluşur.
Kişilik, bireye özgü ve biriciktir. Kişiliğin oluşumu yaşam boyu devam eder.
Kişiliğin mizaç ve karakter olmak üzere iki yönü vardır.
Mizaç, kişiliğin doğuştan gelen yönüdür. Mizacın şekillenmesinde iç salgı bezleri, hormonlar ve vücuttaki kimyasal değişik-
liklerin etkisi vardır. Duygusal, heyecanlı, soğukkanlı ve sakin gibi özellikler mizacın etkisiyle belirginleşir.
Karakter, kişiliğin sonradan kazanılan yönüdür. Müsriflik, cimrilik, bencillik, sabır vb. ahlaki özellikler karakteri yansıtır.
Kişiliğin şekillenmesinde aile, genetik faktörler, koşullama, bilişsel ve sosyal koşullar etkilidir. Cinsiyet, zekâ kapasitesi,
fiziksel özellikler, yetenekler, kalıtsal hastalıklar, psikomotor özellikler kalıtımın daha etkili olduğu alanlardır. İlgi, tutum,
değerler, ahlaki özellikler, alışkanlıklar ve inançlar ise çevrenin daha etkili olduğu alanlardır.
Kişilik Kuramları
Kişilik kuramlarının temel amacı; kişiliğin, kişiden kişiye neden değiştiğini ve nasıl geliştiğini açıklamaktır. Bu kuramlardan
bazıları şunlardır:

a) Psikanalitik Kuram: Bu kuramın en önemli temsilcisi olan Sigmund Freud, kişilik gelişimini bireyin bebeklik ve çocuk-
luk yıllarına dayandırır. Freud’a göre kişilik, bilinçaltı süreçlerin etkisi altında gelişir. Bilinçaltına itilen duygu, düşünce,
arzu ve istekler insanın kişiliğini etkiler. İnsanın bilinçliliğini bir buz dağına benzeten Freud'a göre bilinçlilik durumu, üç
bölümden oluşur:
Bilinç, farkına varılan yaşantıların bulunduğu alandır.
Bilinç öncesi, uygun ipuçları ile hatırlanabilen yaşantıların bulunduğu alandır.
Bilinçaltı ise farkına varılmayan, bastırılan ilkel isteklerin bulunduğu alandır.
PSİKOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 79