Page 76 - Konu Özetleri AYT Psikoloji

PSİKOLOJİ

KONU ZEKÂ TÜRLERİ - ZEKÂ VE YARATICILIK
ZEKÂ TÜRLERİ - ZEKÂ VE YARATICILIK
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

Zekâ Türleri
Geleneksel zekâ kuramcıları zekâyı tekil, sabit, sayısal ve gerçek yaşamdan soyutlanarak ölçülebilen bir yapı olarak ele
alır. İnsanların var olan yeteneklerini ve potansiyellerini saptamayı amaçlar.
Çağdaş zekâ kuramcılarına göre ise zekâ, çoğul ve geliştirilebilir bir niteliğe sahiptir. Bu dönem kuramcılarının amacı,
zekâyı gerçek yaşamdan soyutlamadan ölçmek ve bu sayede bireyin gizil güçlerini ve başarılı olma potansiyelini sapta-
maktır.

Zekâyı Açıklayan Kuramlar
a) Tek Etmen Kuramı: Öğrenme veya yetenek gibi zekâ genel bir yetenektir. Herhangi bir alanda başarılı olan kişi diğer
bütün alanlarda da başarılı olur. Örneğin matematikte başarılı olan; tarih, coğrafya, dil alanlarında da başarılı olur.
b) Çift Etmen Kuramı: İngiliz Psikolog Charles Spearman’a (Çarls Spirmın) göre zekâ, genel bir yetenek ile bu yeteneğe
bağlı olan özel yeteneklerden oluşur. Genel yetenek kişiler arasında görülen ayrılıkların nedenidir, özel yetenek ise bireyin
eğilimli olduğu farklı alanlardaki başarılarıdır. Spearman, bir alanda başarılı olan bir kişinin diğer alanlarda da genel olarak
başarılı olduğunu kabul eder. Yaptığı analizler sonucunda tüm zihinsel etkinliklerde ortak olan genel bir zihin enerjisi oldu-
ğunu saptayan ve buna “g faktörü” yani genel zekâ adını veren Spearman, insan zekâsını ölçmenin “g” faktörünü ölçmek
anlamına geldiğini öne sürer.

76 MEBİ KONU ÖZETLERİ PSİKOLOJİ - AYT