Page 71 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SOSYOLOJİ

KONU
ÖZETİ AİLE KURUMU VE EVLİLİK
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

TOPLUMSAL HAYAT VE SOSYALLEŞME AÇISINDAN AİLENİN ÖNEMİ
Sosyalleşme, çocukta kendine güven duygusunu geliştirir. Sosyalleşme bir vicdan oluşumuna hizmet eder, bu sayede
çocuk hem kendi düşüncelerini ve ihtiyaçlarını düzenler hem de toplumdaki değerlere ve kurallara uygun davranış şekilleri
geliştirebilir. Bireyin sosyalleşmesinde bütün toplumsal kurumların etkisi vardır. Bununla beraber birer sosyal ortam oluş-
turması; bilgi ve kültür kaynağı olması nedenleriyle aile, okul, arkadaş grubu, iş çevresi; çeşitli dinî, fikrî, kültürel ve mesleki
grupların etkisi daha belirgindir.
Ailelerin çocuklarına yönelik tutumları, çocuğun toplumsal normlara uygun davranıp davranmamalarını etkileyen birincil
faktördür. Bir ailenin yapısı, ailedeki bireylerin birbirleri ile olan ilişkisini ve iletişimini etkiler. Çocuğun, hayatının ilk yılların-
da ailesiyle daha fazla etkileşim içinde olması, ebeveynlerin çocukla iletişim kurması; çocuğun sosyal, zihinsel ve kişilik
gelişiminde (uyumlu uyumsuz, etken edilgen, bağımlı özerk, içe dönük dışa dönük) büyük rol oynar.
Hemen hemen tüm sosyologlar aileyi toplumsal yapının en önemli bileşenlerinden biri olarak görür. Aile; bireyin sosyal-
leşmesi, çocuklara kültürün kazandırılması, toplumsal değerlerin sürdürülmesi gibi işlevleri nedeniyle toplumsal yapının
temeline konulan bir kurumdur. Bu nedenle aileyi sosyolojik olarak ele almadan önce evliliği ele alıp incelemek gerekir.

EVLİLİK
Evlilik kavramı çok farklı şekillerde tanımlanabilir. Ancak yapılan tanımların ortak noktaları belirlendiğinde hayatları birleş-
tirme, soyu sürdürme, hayat bağıyla ortaya çıkan yükümlülükleri üstlenme, doğan çocuklara meşru bir zemin hazırlama
gibi kültürel ve hukuksal geçerlilik unsurlarının öne çıktığı görülür. Bir tanıma göre “Evlilik, iki kişi arasında yasalara uymak
şartı ile aile kurmayı, neslin devamını sağlamayı; kültürel, ekonomik, psikolojik, biyolojik ihtiyaçları karşılamayı hedefleyen
bir anlaşma ve dayanışmadır.”

Evliliğin Temel Özellikleri
• Kültürel bir olgudur.

• Hukuki bir temele dayanır.
• Bireylere statü kazandırır.
• Bazı ritüelleri vardır.
• Birincil ilişki biçimidir.

Evliliği diğer birincil ilişkilerden ayıran faktör, devletin rolüdür. Devlet evliliği tanımlar, onaylar ve düzenler. Evlilik bağıyla
oluşan ailenin toplumsal ve psikolojik işlevleri söz konusudur. Bu nedenle evlilik ve ailenin sürekliliğinin sağlanması olduk-
ça önemlidir.

SOSYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 71