Page 171 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

ÖĞRETİCİ METİNLER 1

Ahmet Hamdi Tanpınar Yahya Kemal,
Mehmet Kaplan Tevfik Fikret,
Behçet Necatigil Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü

Bununla birlikte roman biçiminde hazırlanmış biyografiler de vardır:
Oğuz Atay Bir Bilim Adamının Romanı
Ayşe Kulin Adı Aylin

MEKTUP

• Birbirinden uzakta bulunun kişiler, kişi ve kurumlar arasında haberleşmeyi sağlayan yazı türüdür. Mektup, bir iletişim
aracıdır. Haber almak, haber vermek, bir sorunu tartışmak, duyguları paylaşmak için mektup yazılır.
• Mektup türü, hem dil ve anlatım özellikleri hem de toplumsal yaşamın değişik görünümlerinden kesitler içermesi bakı-
mından tarih belgesi özelliği de taşır.

• Her türlü mektupta sayfa düzeni önemlidir. Mektuplarda kullanılan anlatım türü, mektubu yazan kişi ile mektubun ya-
zıldığı kişi arasındaki ilişkiye göre şekillenir.
• Bu türün bazı örnekleri şunlardır:
Ziya Gökalp Malta Mektupları, Halikarnas Balıkçısı Mektuplarıyla Halikarnas Balıkçısı, Nazım Hikmet Kemal Tahir'e

Mapushaneden Mektuplar, Ahmet Hamdi Tanpınar Mektuplar, Cahit Sıtkı Tarancı Ziya'ya Mektuplar, Cenap Şaha-
bettin Oğluma Mektup, Muallim Naci ile Şeyh Vasfi Şöyle Böyle, Fuzuli Şikâyetnâme
• Mektup türünün biçimsel özelliklerinden yararlanarak eserini oluşturan yazarlar da vardır. Bu yazarların bazıları şun-
lardır:
Hüseyin Rahmi Gürpınar Mutallâka (roman), Halide Edip Adıvar Handan (roman), Reşat Nuri Güntekin Bir Kadın

Düşmanı (roman), Nurullah Ataç Okuruma Mektuplar (deneme), Cenap Sahabettin Hac Yolunda (gezi).
Mektuplar yazılış amaçlarına göre incelenir:

a) Özel Mektup
Özel mektuplar, birbirlerini tanıyan kişilerin (akraba, eş dost, ana baba, arkadaş, tanıdık) duygu ve düşüncelerini
paylaşmak için birbirlerine yazdıkları mektuplardır. Edebî Mektup: Çeşitli sanat dallarında ve özellikle edebiyat
alanında, edebiyatın ve edebiyatçıların farklı sorunları üzerine sanatçılar tarafından, sanatsal bir üslupla kaleme
alınmış mektuplara ise edebî mektup denir.
b) Resmî Mektup
Devlet dairelerinin kendi aralarında ya da kişilerle devlet daireleri arasındaki yazışmalara resmî mektup denir. Di-
lekçeler, bir tür resmî mektuptur. Kişilerin resmî makamlara veya özel kurumlara dileklerini, şikâyetlerini ya da bir
durumu bildirmek için yazdıkları tarihli, imzalı ve adresli yazılara dilekçe denir.

c) İş Mektubu
Ticari kuruluşların birbirleriyle ya da kişilerle yapmış oldukları ticaret konulu (alım satım, iş, hizmet) mektuplara iş
mektubu denir.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 171