Page 52 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

DİVAN ŞİİRİ 3

14. YÜZYIL DİVAN ŞAİRLERİ
Şeyyad Hamza
Dinî ve tasavvufi şiirler yazmıştır. Lirik şiirleriyle tanınmıştır. Yunus tarzı şiirin habercisi olmuştur. Hem aruz
hem de heceyle yazmıştır. Eserleri 13 yy. Türkçesini göstermesi bakımından önemlidir. Gazel, kaside, mesnevi
tarzında şiirleri vardır.

Eserleri
Yusuf u Züleyha: Divan edebiyatının ilk Yusuf u Züleyha mesnevisidir.

Gülşehri (1250-1335)
Farsça ve Arapça öğrenmiş ancak o; Türkçe yazmış, Türkçe söylemiştir. Ahi Evran’ın ölümünden sonra Ahilik
postuna oturmuş, tekkesinde Mevlevilik'i yaymaya çalışmıştır. Gülşehri, Anadolu Selçuklu Devleti'nin son devirle-
rinde Sultan Veled, Yunus Emre, Âşık Paşa gibi Türkçe yazıp Türkçe söyleyen ozanlarımız arasındadır. Özellikle
Mantık’ut-Tayr adlı eseriyle tanınır.

Eserleri
Şiir: 7 gazel
Mantık’ut-Tayr: Feridun Attar’dan (Farsçadan) çevirdiği mesnevidir. Bu eserin aslına sadık kalmamış; Kelile
ve Dimne’den ve Mesnevî’den de ilaveler yapmıştır. Gülşehri, bu eserinde Türk diline hayrandır. Türkçenin
Farsça ve Arapçadan üstün, tatlı bir uyuşumu olduğunu, bunu belirlemek için de bu eseri yazdığını söyler.
Feleknâme: Farsça mesnevidir.

Kadı Burhaneddin (1344-1398)
Babasından ve devrin büyük âlimlerinden ders alır. Eretnaoğulları'na kadı sonra vezir olur. 1381'de Sivas'ta tahta
çıkar. 18 yıllık sultanlığı savaşlarla geçer. Arapça, Farsça, Türkçe şiirler de yazmıştır. Şiirlerinin çoğunu aruz, bir
kısmı da heceyledir. Şiirlerini ise Azerbaycan Türkçesiyle yazar. Tuyuğ ve gazelleriyle tanınır. “Tuyuğ” nazım biçi-
minin en önemli temsilcisidir.

Eserleri
Divan: Türkçe

Ahmedi ( 1334? - 1413 )

Bilim insanı (astronomi, tıp geometri, fıkıh, hadis...) olarak yetiştiği halde şair ve hoşsohbet kişiliğiyle tanınmıştır.
Devrinin en çok eser veren şairlerindendir. Divan şiirinin ilk başarılı şairi kabul edilir. Söz sanatlarını ve halk dilini
çok ince bir zevkle kullanmıştır. Din dışı (tasavvuf dışı) lirik şiirleriyle meşhur olan şair, tasavvufi şiirler de yazmıştır.

Eserleri
Divan
İskendernâme: Mesnevi; edebiyat ve bilim tarihi açısından önemli, din, tıp, siyaset, ahlak, astronomi konula-
rını içeren bilimsel bir eserdir.
Cemşid ü Hurşit: Mesnevi

52 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT