Page 51 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DILI VE EDEBIYATIATI
TÜRK DİLİ VE EDEBİY

KONU DİVAN ŞİİRİ 3
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

13. YÜZYIL DİVAN ŞAİRLERİ

Hoca Dehhani
Bilinen ilk divan şairidir. Din dışı konularda ve lirik tarzda şiirler yazmıştır. Şiirlerinin en önemli teması aşktır. Anado-
lu’ya Horasan’dan gelmiştir. İran edebiyatı etkisiyle din dışı şiirler yazmıştır. Farsça bir Selçuk Şehnâmesi yazdığı da
söylenir.

Eserleri
Divan
Selçuk Şehnamesi: (Selçuklu Sultanı III. Alaattin Keykubat’ın buyruğuyla)

Mevlana Celaleddin Rumi ( 1207-1273 )
Tasavvuf edebiyatının yüzyıllarca etkili olmuş en önemli isimlerindendir. Anlayış ve kurallarıyla yeni bir tarikatın
(Mevlevilik) temellerini atmıştır. Belh’te doğan Mevlana, mutasavvıf olan babası Bahaeddin Çelebi’nin Konya’ya göç
etmesiyle burada yaşamıştır. Dönemin âlimlerinden dersler almış, gizemli kişiliğiyle bilinen ve bir sûfî olan Şems-i
Tebrizi’nin etkisiyle tasavvufa yönelmiştir. Mevlana; Allah aşkını, insanın ona ulaşması gerektiğini, evrensel ahengin
ancak coşkun bir kalple yakalanabileceğini dile getirmiştir. Tüm varlığı, tüm insanları kapsayıcı engin hoş görüsü saye-
sinde Müslüman olmayan aydınlar ve kişilerce de ilgi görmüştür, günümüzde de etkisi sürmektedir. Eserlerini -birkaç
Türkçe beyit hariç-Farsça yazmıştır.

Eserleri
Mesnevî: 26.000 beyitlik bu mesnevi en önemli eseridir. Farsça yazılmıştır.
Divân-ı Kebir: (Farsça şiirlerinden oluşan)

Sultan Veled (1224-1312)
Mevlana’nın oğludur. Mevlevîlik tarikatının kurucusudur. Mevlevîliğin yayılması için çalışmıştır. Eserlerini Farsça ya-
zan şair, Türkçe şiirler de yazmıştır. Tasavvuf esaslarını yaymak için sade Türkçeyle yazdığı şiirleri önemlidir.

Eserleri
Divan: 13.335 beyittir, gazellerin çoğu Mevlana’nın gazellerine nazire olarak yazılmıştır.
Velednâme: Üç mesnevisinin ilkidir. En önemli eseridir. İbtidânâme adıyla da anılmıştır.
Rebâbnâme: 8124 beyitten oluşan eserde Mevlana ve Şems ile ilgili bilgiler de mevcuttur.
İntihânâme: Mukaddimesinde Mevlana yolu, Şems ve sema ile ilgili bilgiler vardır. 8313 beyittir.

51
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 51