Page 48 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

DİVAN ŞİİRİ 2

• Tuyuğ, divan şiirine Türklerin kazandırdığı bir (millî) nazım biçimidir.
• Halk şiirindeki maninin karşılığı da denebilir. Tek bir dörtlükten oluşur.

• Aruzun özel bir kalıbıyla yazılır. Tuyuğun kafiye şeması rubaideki gibidir: aaxa
• Rubaide işlenen konular tuyuğda da işlenir.
TUYUĞ • Manide olduğu gibi cinaslı uyak kullanılır.

• Halk şiirinde 11’li kalıpla söylenen mani biçimindeki şiirlere de tuyuğ denir.

• 16. yy.dan sonra hemen hemen hiç tuyuğ yazılmamıştır.
• Daha çok Azerbaycan ve Çağatay edebiyatlarında rastlanan tuyuğun en önemli şairleri
Kadı Burhaneddin, Nesimi ve Ali Şir Nevai’dir.

• Divan şiirine Türklerin kazandırdığı bir (millî) nazım şeklidir.
• Aşk ve güzellik gibi lirik konularda yazılır.
• Bestelenmek üzere yazıldığı için bent sayısı azdır. Genellikle 3 - 5 arasındadır.

• Tekrarlanan dizelere nakarat denir.
ŞARKI • Bendin son dizesi tekrarlanırsa buna murabbaimütekerrir denir.
• Kafiye düzeni murabbaya benzer ve ilk bentte değişiklik gösterebilir: aAaA, aaaA, bbbA,
cccA...(Büyük A’lar aynı dizede nakaratı gösterir.) şeklinde kafiyelenir.
• Şarkılarda her bendin üçüncü dizesine miyan ya da miyanhane adı verilir.

• Nazım birimi, kafiye şeması bakımından koşmaya benzer.
• Bu nazım biçimin en önemli şairleri şunlardır: Nedim, Enderunlu Vâsıf, Yahya
Kemal Beyatlı...

• Dörder dizelik bentlerden oluşan nazım biçimidir.
• Murabbalarda bent sayısı 3 - 7 arasında değişir.
MURABBA • Özellikle felsefi konular ve aşk olmak üzere her konuda yazılabilir.
• Aruzun her ölçüsüyle yazılabilir.

• Nazım biçimi şu şekildedir: aaaa, bbba, ccca, ... ya da bbba, ccca, ddda...

• Bazen dördüncü mısralar nakarat olabilir.
• Bu türün en önemli şairleri şunlardır: Namık Kemal, Nedim, Fuzuli...

48 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT
48