Page 112 - Konu Özetleri TYT Biyoloji

EŞEYSİZ ÜREMENİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE ÇEŞİTLERİ

Vejetatif Üreme
Yüksek yapılı (gelişmiş) bitkilerin kök, gövde, dal ve yaprak gibi kısımlarından kopan bir parçanın ana bitkiyle aynı genetik
yapıya sahip yeni bir bitki oluşturmasına vejetatif üreme denir. Temeli mitoza ve yenilenmeye dayanır.
Vejetatif Üreme Çeşitleri ve Tarım Sektöründe Kullanım Alanları
Vejetatif üretim yöntemleri ile bitkilerin sürünücü gövde, yumru gövde, rizom gövde, doku kültürü tekniği ve çelik ile eşeysiz
olarak üretimi yapılabilmektedir.
Sürünücü Gövde (Stolon) ile Üreme
Bazı bitkilerin toprak yüzeyinde uzanan gövde uzantıları, toprağa kök salar ve bu bölgelerden yeni bitkiler gelişir. Sürünücü
gövde büyüyerek çilek ve kuş otu gibi bitkilerin geniş bir alana yayılmasını sağlar. Örneğin; çilek bitkisinde toprak yüzeyin-
de büyüyen sürünücü gövde üzerindeki göz adı verilen yapılar, köklenerek yeni çilek bitkilerini meydana getirir.

Sürünücü gövde
Sürünücü gövde ile üreme

Yumru Gövde ile Üreme
Bazı bitkilerin toprak altında bulunan ve besin depolayan toprak altı gövdelerine yumru denir. Patates, yer elması gibi
bitkilerin yumru gövdeleri üzerinde bulunan ve nodyum denilen gözlerden gelişen sürgünler, yavru bitkileri oluşturur.

Yumru
Yumru

Patates yumruları Yer elması yumruları
Rizom Gövde ile Üreme
Rizomlar yedek besin maddesi depo eden, toprak altında yatay olarak uzanan, silindir şeklindeki toprak altı gövdeleridir.
Rizomlar, toprak altı gövdelerinde olduğu gibi tepe ve yan tomurcuklara sahiptir. Ayrık otu, zencefil, süsen gibi bitkilerin
üzerinde bulunan tomurcuklar gelişerek toprak altı veya toprak üstü sürgünlerini oluşturur. Rizomlu bitkiler, toprak altındaki
rizomları sayesinde çok yıllık bitki özelliği gösterir.

Rizom
Rizom
Zencefilde rizom Ayrık otunda rizom

112 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - TYT