Page 34 - Ortaöğretime Uyum Programı

Sağlıklı Yemek Tabağı Buna bağlı olarak sağlıklı beslenme için
tabak modelinde her öğünde tabakta yer
Şekil 1. Besin Gruplarına göre Tabak Modeli alan her besin grubundan bir besinin bulun-
ması yanında yeterli su sağlanması, günlük
beslenmede zeytinyağının yer alması ve aktif
yaşamın desteklenmesi hedeflenmektedir.
Besin gruplarından yapılacak seçimlerde
ayrıca bireyin yaşına ve cinsiyetine, fiziksel
aktivite ve fizyolojik (gebelik, emziklilik, has-
talık) durumuna, besinlerin renk çeşitliliğine,
posa, yağ, tuz ve eklenmiş şeker içeriklerine
dikkat edilmelidir.

2 Okul Çağı Çocukları ve Ergenlerde
Beslenme
Yıllar içinde beslenme ve yaşam biçiminde Okul çağı; büyüme ve gelişmenin hızlı
oluşan değişimler ile yaşam süresindeki olduğu, yaşam boyu sürebilecek beslenme
artış, dünyada ve ülkemizde obezite ve alışkanlıklarının büyük ölçüde oluştuğu bir
bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların (kalp ve dönemdir. Okul çağı çocuklarının yetersiz,
damar hastalıkları, diyabet, kanserler, kronik dengesiz veya aşırı beslenmesi sonucunda
solunum yolu hastalıkları) artışı ile sonuç- bazı sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır.
lanmıştır. Bu değişiklikler aynı zamanda Örneğin; büyüme ve gelişme geri kalmakta,
yaşam kalitesini düşüren diğer sorunların gerilik büyüme dönemi bitinceye kadar telafi
ortaya çıkmasında da etkilidir. Bu sorunla- edilmez ise erişkinliğe yansıyarak çocuklar,
rın önlenmesinde en etkili yöntem sağlıklı boy uzunluğu ve vücut ağırlığı bakımından
yaşam biçimi alışkanlıklarının kazanılmasıdır. zayıf ve güçsüz birer yetişkin olmalarına
Bu bağlamda bireylerde ve toplumda sağlıklı sebep olmaktadır. Enfeksiyon hastalıkları sık
yaşam biçimi yaklaşımı farkındalığının arttı- ve ağır seyreder. Dengesiz beslenme sonucu
rılması amacıyla, Sağlık Bakanlığı tarafından şişmanlık oluşmaktadır. Çocukluk döne-
Türkiye Beslenme Rehberi 2015’de “Besin mindeki şişmanlık ileri yaşlara yansımakta
Gruplarına göre Tabak Modeli” geliştirilmiştir ve yüksek tansiyon, kan yağlarında artış,
(Şekil 1). Tabak modeli, sağlıklı beslenmede kalp-damar hastalıkları, şeker hastalığı vb.
temel yaklaşım olan besin çeşitliliğine dayalı kronik hastalıklara zemin hazırlamaktadır.
olarak düzenlenmiştir. Besin grupları, besin-
lerin içerdikleri enerji ve besin ögelerine göre Ergenlik dönemi, çocukların fiziksel, biyo-
5 grupta incelenmiştir. Tabakta saatin işleyiş kimyasal, ruhsal ve sosyal yönden önemli
yönünde sırasıyla; süt grubu, et, tavuk, balık, değişiklikler gösterdiği bir dönemdir. Bu
yumurta ve kurubaklagiler ile yağlı tohumlar çağda büyüme hızlı olmakta, enerji ve besin
grubu, meyve grubu, sebze grubu ve ekmek ögesi gereksinimi de artmaktadır. Evde, aile
ve tahıllar grubu bulunmaktadır. Ayrıca ile birlikte yemek yeme alışkanlığından uzak-
tabağın yanında su, zeytinyağı ve fiziksel laşılabilir. Aile ve okulda gençlerin önerilen
aktiviteyi simgeleyen şekil de yer almaktadır. miktar ve türde besin almaları gerekir. Ancak

34 34