Page 114 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

Öğretim Programı Okuryazarlığı EK 1: Felsefe 11 (11.1.1.- Hatırlama) Ders Planı Örneği

Süre: 50 dk.
Öğrencilerin;
• Ders kitabı ve genel ağı kullanarak Sümer, Mezopotamya, Mısır, Çin, Hint ve İran medeniyetlerinde varlık,
bilgi ve değer anlayışlarının felsefenin doğuşuna etkisi üzerine araştırma yapmaları ve edindikleri bilgileri
sınıfta paylaşmaları sağlanır. (20 dk.)
• Paylaşılan bilgileri güvenilirlik, doğruluk, tarafsızlık ve anlaşılırlık kriterleri üzerinden değerlendirmeleri ve
uygun olanları liste hâline getirmeleri istenir. (10 dk.)
• Öğrencilerin oluşturdukları bilgilerde eksiklikler olup olmadığına bakılır ve felsefe 11 ders kitabından ve ilgili
kaynaklardan hazırlanmış olan aşağıdaki not ile konunun tam anlaşılması sağlanır. (5 dk.)
° Mısır ve Mezopotamya medeniyetlerinde geometri, aritmetik, astronomi ve tıp gibi alanlarda bilgi üre-
tilmiştir. Bu durum akılsal açıklamaların zeminini hazırlamıştır. Ancak bu medeniyetlerin yazılı kültüre
geçişleri daha önemlidir. Yazı dilinin oluşması, onun öğretilmesi ve aktarılmasını; yazı materyallerinin
(tablet veya parşömenler) üretilmesi ise okulların açılmasını sağlamıştır. Sümerler, çamurdan yaptıkları
(kil) tabletler üzerine Gılgamış Destanı’nı yazmıştır. Bunlar, düşünce ve medeniyetlerin yazılı kültürdeki
ilk büyük örneklerini oluşturmaktadır.
3-DERSİN İŞLENİŞİ ° Hint inanışlarının temelinde evrenin yaratılışında “su”yun her şeyin kökeni ve canlı kaynağı olduğu fikri

de vardır. Felsefenin ortaya çıkmasındaki ilk neden (arkhe) tartışmaları bu düşüncelerden etkilenmiştir.
° İran’da MÖ 1000-600 yıllarında Zerdüşt, ikili (dualist) bir anlayışı öne sürer. Ahuramazda, görünen ve gö-
rünmeyen evrenlerin Ehrimen ise kötülük ve yalanın yaratıcısıdır. Zerdüşt inancı, özelikle felsefenin de-
ğer tartışmalarında etkili olmuştur.
° Çin’de ise Taoculuk (Taoizm) inancında asıl olan bireydir. Lao Tse’nin önderi olduğu bu inanç sisteminde
evrenin kendiliğinden ne ise öyle olduğu savunulur. Var olan her şey yani Tao (evrenin doğru yolu, özü)
erdemli hayatın da ilkesidir. İnsan için en üstün hayat şekli, üstün akılla Tao’yla birleşmektir. Taoculuk,
insanın yaşamının ilkelerini dile getirmesi açısından felsefenin ortaya çıkmasında etkili olmuştur.
° Toplumların mitsel anlatılarında onların dilsel, kültürel, dinsel, düşünsel vs. yapılarını görmek mümkün-
dür. Felsefe bu yapılara dayanmakla beraber bunların akılsal süzgeçten geçirildiği bir etkinliktir.
° Felsefenin Antik Yunan’da doğduğu kabulünün altında her türlü olay, durum ve sorun karşısında yunan
filozoflarının mitolojik açıklama yerine sistemli bir şekilde akli açıklamalara başvurmaları yatar.
° Mit, ahlak, din, bilim ve teknolojide oluşan bilgileri rasyonelleştiren felsefe, eleştirel olarak tüm düşünsel
bilgileri yeniden inşa eder.
° İyonya’da iyi ekonomik koşullar felsefenin doğuşuna etki etmiştir. Ege kıyılarında tarım ve ticaretin ge-
lişmesi, diğer medeniyetlerle fikir alışverişinde bulunulmasını sağlamış ve burada zenginliğin artmasıyla
düşünsel faaliyetler de artmıştır.
Edinilen bilgilerin doğruluk, tarafsızlık ve anlaşılırlık kriterleri açısından organize edilmesi istenmiştir. Dolayısıyla öğrencile-
rin araştırma ve anlamlı biçimde sunma becerilerinin kazandırılması hedeflenmiştir.

Ders konularına yönelik bilgilerin araştırma yöntemi kullanılarak edinilmesi planlanmıştır ve böylece öğrencilerin kendi bil-
gilerini oluşturmaları sağlanarak kalıcı öğrenmenin arttırılması hedeflenmiştir. Öğrencilerin bireysel araştırma yapmaları,
edindikleri bilgileri arkadaşlarıyla paylaşarak grup öğrenmesinin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Ana dilde iletişim ve öğ-
renmeyi öğrenme yetkinliklerinin kazanılmasına çalışılmıştır. Ayrıca öğrencilerin farklı kaynaklardan bilgiye erişmelerinin
bilgi okuryazarlığı becerisinin geliştirilmesine de katkı sağlaması beklenmektedir.

Konunun önemli yerlerini öğrencilerin eksiksiz ve doğru öğrenmeleri için bilgi notu hazırlanmıştır. Bu bilgiler, ilgili kazanımın
“Sümer, Mezopotamya, Mısır, Çin, Hint ve İran medeniyetlerinde varlık, bilgi ve değer anlayışlarının felsefenin doğuşundaki
etkilerine değinilir.” açıklaması merkezinde oluşturulmuştur. Bilgi notu yeri geldiğince kullanılabileceği gibi ders işlenişinin
sonunda tekrar ve kontrol amaçlı da kullanılabilir.

112
112