Page 197 - Öğretim Programı Okuryazarlığı Öğretmen Rehber Kitabı

EK 3: Tarih 10 (10.3.1. - Anlama) Ders Planı Örneği Öğretim Programı Okuryazarlığı

Süre: 25 dk.
Öğrenciler dört gruba ayrılır.

1. Kuruluş Dönemi Osmanlı askerî gücünü oluşturan unsurlar nelerdir?
Bu sorudan sonra İ. Hakkı Uzunçarşılı’nın “Askerî Teşkilatın Oluşumu “ bölümü öğretmen tarafından sesli ola-
rak okunur.

Askeri teşkilatın oluşumu

Osmanlıların askeri teşkilatında Anadolu Selçuklularıyla İlhanlıların ve Memluk-
lerin az çok tesirleri görülmektedir. Osmanlı kuvvetleri kapıkulu, eyalet -ki bunda
hudut kuvvetleri de dahildir ve deniz kuvvetleri olarak üç kısımdır.

Bu ilk devirlerde Osmanlı Devleti’nin henüz küçük olmasına ve geniş fütuhata
yetecek askeri bulunmaması nedeniyle bu eksikliğin telafisi için ilk istilaların-
dan itibaren Bizans İmparatorluğu ile Balkanlarda hakimiyetleri altına aldıkları
despotluklardan, prensliklerin kuvvetlerinden de yararlanmayı düşünmüşler ve
yaptıkları muahedelerle savaş zamanlarına mahsus olmak üzere bunlardan mu-
ayyen miktarda asker almışlardır. Bundan başka Haçlı ordularına karşı da pek
dar zamanlarda Anadolu Beyliklerinden de nadiren olsa da yardım görmüşlerdir.
2-KEŞFETME Osmanlıların askeri teşkilatında Kapıkulu ocaklarından evvel yaya, müsellem

isimleriyle iki sınıf asker meydana getirilmiştir.

Kaynak: https://www.ttk.gov.tr/belgelerle-tarih/osmanlilarda-askeri-teskilat/

Yukarıdaki metin okunarak Osmanlı Beyliği’nin Kuruluş Dönemi’nde asker ihtiyacını hangi yöntemlerle karşıla-
dığını öğrenmelerini sağlamak için gruplara ayrılan öğrencilere aşağıdaki sorular sorulur:
A) Kuruluş Dönemi’nde Osmanlı Beyliği’nin düzenli bir askerî birliği var mıydı? Gerekçeleriyle birlikte açıklayınız.
B) Osmanlı Beyliği, Kuruluş Dönemi’nde asker ihtiyacını sadece Türk ve Müslümanlar’dan mı sağlamıştır? Söz
konusu dönemde asker ihtiyacını karşılamak için Osmanlının gayrimüslimlerden asker temin etmesi sizce
sorunlara yol açar mı? Gerekçesini belirtiniz.
2. Alp / Gazi / Bahadır

Sorunun ilk kısmı okuduğunu anlamaya yöneliktir.
Öğrencilerin düşünme düzeylerini arttırmak için Os-
manlının gayrimüslimlerden asker temin etmesinin
sorun oluşturup oluşturmayacağını düşünmeleri
sağlanır. Böylece öğrencilerin olaylara farklı bakış
açısıyla yaklaşmaları beklenir.

Bu soruyla öğrencinin okuduğu metne ilişkin bilgileri kendi cümleleriyle ifade etmeleri sağlanarak öğrencinin çıkarım
yapma becerisi geliştirilmesi amaçlanmıştır.

195 195