Page 21 - Öğretim Programı Okuryazarlığı

Öğretim Programı Okuryazarlığı

3.4. Öğretim Programlarının dolayı inkılâpların ve eğitim-öğretimin köylere ulaş-
Tarihî Temelleri tırılması amacıyla Köy Enstitüleri kurulmuştur. Daha
sonra toplumun ihtiyaçları doğrultusunda 1948 İlko-
Program geliştirmede göz önüne alınması gereken kul Programı yayımlanmıştır. 1948 İlkokul Programı’n-
bir başka temel tarihî temellerdir. Öğretim progra- da önceki programlara göre amaç ve içeriklerin daha
mı okuryazarlığında tarihî temeller önceki program ayrıntılı ve sistemli hâle getirildiği, yeni ilkeler ek-
çalışmalarına dayanmaktadır. Önceki programların lendiği, bilişsel alana ağırlık verildiği görülmektedir.
geliştirme süreci, amaç ve hedefleri, içerik, öğren- Sonraki program olan 1968 İlkokul Programı uzun bir
me-öğretme süreci, ölçme ve değerlendirme bölü- pilot uygulama sonrası uygulamaya konulmuştur. Bu
münün incelenmesi; önceki programlarda ulaşılan programın da modern program geliştirme çalışma-
hedef ve programların pozitif yönleri, ulaşılamayan sına dayanarak hazırlandığı söylenilebilir. Sekiz yıllık
hedef ve programların negatif yönlerinin ele alın- kesintisiz eğitime ilk defa 1968 İlkokul Programı’nda
ması ve değerlendirilmesi tarihî temellerle ilgilidir. yer verilmesine rağmen bu uygulama 1998’de başla-
Türkiye’de birçok dönemde öğretim programı geliş- mıştır. 2004 yılında Milli Eğitim Bakanlığı Program
tirilmiş olmasına rağmen esas “ilköğretim program- Geliştirme Modeli’ni yayımlamış ve 2004 sonrası ha-
ları 1924, 1926, 1936, 1948, 1968 ve 2005” yıllarında zırlanan öğretim programları için bu model kullanıl-
hazırlanmıştır. Türkiye Cumhuriyeti ilanından sonraki mıştır. Türkiye’de ortaöğretime yönelik program ge-
ilk program 1924 İlkokul Programı’dır. Cumhuriyetin liştirme çalışmalarının ön plana çıkanları 1924, 1931,
ilk programı olması bakımından stratejik bir önemi 1952, 1974 ve 2005 programlarıdır. 1924 Programı’n-
bulunurken geçiş programı özelliği de taşımaktadır. da liselere yönelik alınan kararların bazıları sosyoloji;
Tevhidi Tedrisat’a dayanılarak oluşturulmuş olan İlk edebiyat şubelerine Türk medeniyet tarihi dersi ve
Mektepler Müfredat Programı’dır. Tevhidi Tedrisat içerik olarak da yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin
ile eğitim-öğretimde çok başlılık kaldırılmış ve tüm inkılâpları eklenmesi şeklindedir. 1931 Programı’nda
öğretim kurumları Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır. Latin alfabesine uygun olarak bazı dersler kaldırıl-
1924 Programı 1913’te hazırlanan Tedrisat-ı İptidai- mıştır. 1931 Programı’nda liselerde matematikle ilgili
ye Kanunu Muvakkatı ve 1915’te hazırlanan Mekatib-i ayrı ayrı olarak okutulan dersler riyaziye dersi olarak
Umumiye Talimatnamesi esasında hazırlanmasına birleştirilmiş ve programa ilk defa askerlik, serbest
rağmen program amaçları ve içeriği olarak kurulan zaman ve yurt bilgisi dersleri eklenmiştir. 1952’de IV.
Cumhuriyet’in yapısına uygundur. 1924 Programı’n- MEB Şurası sonrası alınan tavsiye kararı çerçevesin-
dan sonra Türkiye’ye çağrılan John Dewey’in hazır- de liseler dört yıla çıkarılmış, 1974 Programı’nda ise
lamış olduğu rapor doğrultusunda 1926 İlkokul Prog- 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre tekrar
ramı hazırlanmıştır. Bu programda toplu tedris ve üç yıla indirilmiştir. (2005 yılında 184 sayılı karar ile
karma eğitime geçilmiştir. Bu dönemde Türk Harfle- zorunlu eğitim tekrar 4 yıla çıkartılmış, 2012-2013 eği-
rinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun’un çıkarılması tim öğretim yılından itibaren 12 yıllık zorunlu eğitim
ve millet mekteplerinin açılması önemli inkılâplardır. sistemine geçiş başlamıştır.). 2005 yılında hazırlanan
Dünyadaki gelişmeler ve toplumsal ihtiyaçlar çer- öğretim programları hem felsefi hem de paradigma
çevesinde yeni bir programa ihtiyaç duyulmasından bakımından önceki öğretim programlarından farklı
dolayı 1936 İlkokul Programı hazırlanmıştır. 1936 olarak ele alınabilir. 2005 öğretim programlarıyla bir-
Programı’nda hedeflenen vatandaşın sahip olması likte daimicilik ve esasicilik eğitim felsefesinden iler-
gereken bilgi, beceri, değer ve tutumların cumhuri- lemecilik felsefesine doğru yönelme, bireyselciliğin
yetçi, milliyetçi, halkçı, devletçi, lâik ve inkılâpçı ilke- ön plana alındığı ve içeriğin uluslararası gelişmelere
lerine, yakın yurt gerçekliğine uygun olduğu ve lüzum uygun olarak değiştiği görülmektedir. Güncel öğre-
görülen bazı eklemeler yapıldığı görülmektedir. O yıl- tim programlarının tarihî boyutunu yansıtan ifadelere
larda köyde yaşayan nüfusun oranının fazlalığından yönelik aşağıdaki örnek verilebilir:

19