Page 329 - Öğretim Programı Okuryazarlığı

Öğretim Programı Okuryazarlığı EK 4: Kimya 11 (11.3.2.2.-Uygulama) Ders Planı Örneği

Tahminî Süre: 20 dakika
Öğretmen öğrencilerin keşfetme basamağında öğrendikleri bilgilerden yola çıkarak öğrencilere aşağıdaki so-
ruları sorar ve öğrencilerin soru cevap tekniği ve buluş yoluyla öğrenmeyle konuyu genellemesini sağlar.
“Hacimce yüzde derişim hangi türde çözeltiler için uygundur?” sorusunu sorarak sıvı-sıvı çözeltiler için hacim-
ce oranının kullanılacağı sonucuna ulaşılmasını sağlar.

“Hacimce ve kütlece yüzde derişimi hesaplarken nasıl bir orantı kullandınız?” sorusunu sorarak öğrencilerin
matematik dersindeki oran orantı ve 10. sınıf çözeltiler konusundaki bilgilerinden yola çıkarak

% = V çözünen / V çözelti ve % = m çözünen / m çözelti formüllerine ulaşmasını sağlar.
“Hacimce yüzde derişim hazırlamada neden balon joje kullandınız?” sorusunu sorarak belli hacimde hassas
çözelti hazırlamak için balon jojenin kullanılması gerektiğini 9. sınıf kimya dersinden hatırlamalarını sağlar.

“Dezenfektan hazırlarken çözeltinin içerisine 1 damla limon esansı ilave ettiniz. Sizce çözeltideki limon esansı
miktarı kütlece veya hacimce yüzde oranı ile belirtilebilir mi?”

Sorusunu sorarak öğrencilere çözünen miktarının çok az olduğu durumlarda % derişim yerine alternatif bir
derişim türü kullanılabileceğini düşündürür. Daha sonra ppm (milyonda kısım) ifadesini öğrencilere şu şekilde
açıklar:

“İçerisinde çok az miktarda çözünen bulunan çözeltilerde ppm kavramı kullanılır. 1 litre çözücüde çözünen
3-AÇIKLAMA “50 mL çözeltide 0,02 g limon esansı olduğunu düşünürseniz limon esansının ppm cinsinden derişimini he-
maddenin mg cinsinden oranına ppm denir.”

saplayabilir misiniz?” şeklinde bir soru yönelterek öğrencilerin ppm cinsinden derişim hesaplamasını sağlar.
“Sıvı bileşenlerin kütlelerini nasıl hesaplarsınız?” sorusunu sorarak öğrencilerin kütle hesabını tartım veya yo-
ğunluk formülü ile yapabilecekleri sonucuna ulaşmalarını sağlar.
“Mol kesri ne demektir? Nasıl hesaplanır?” sorusunu sorarak keşfetme bölümünde yapmış oldukları hesapla-
malardan bir çözeltideki herhangi bir bileşenin mol sayısının toplam mol sayısına oranının mol kesrini verdiği
sonucuna ulaşmalarını sağlar.
“Standart çözelti hazırlarken çözeltinin molaritesini buldunuz. Yaptığınız hesaplamalara göre molaritenin ta-
nımını nasıl yaparsınız?” sorusu ile keşfetme bölümünde yapmış oldukları deneyden 1 litre çözeltideki çözün-
müş maddenin mol sayısına molarite denildiği sonucuna ulaşmalarını sağlar. Öğrencilerle oran orantıdan M =
n / V formülü çıkartılır.
“1 litre çözelti yerine 1 litre çözücüdeki çözünmüş madde miktarı nedir, şeklinde sormuş olsaydım sizce bir fark
olur muydu?” sorusu öğrencilere sorulur. Böylelikle öğrencilerin ikisinin aynı şey olmadığı sonucuna ulaşmala-
rı sağlandıktan sonra öğretmen şu açıklamayı yapar:
“ 1 kg çözücüde çözünmüş olan maddenin mol sayısına molalite denir. Molalite “m” harfi ile gösterilir. Molalite,
oran orantıdan hesaplanabileceği gibi m = n / kg formülü ile de hesaplanabilir.”
çözücü
“0,2 mol tuzun 500 g suda çözünmesi ile oluşan çözeltinin molalitesi kaçtır?” şeklinde bir soru sorarak öğren-
cilerin molalite hesabı yapmalarını sağlar.

Bu bölümde öğretmenin soru cevap tekniği öğrencilerin konuyu genellemelerini, konudan sonuç çıkarmalarını ve konuya karşı
yorum yapabilmelerini sağlayacaktır. Bu sayede eleştirel düşünme becerilerinin gelişmesi planlanmaktadır. Ayrıca burada
yapılan işlemlerle matematiksel yetkinliğe vurgu yapılmıştır. Öğretmen öğrencilerin bazı kavramlara ulaşabilmesi için anlatım
yöntemini de kullanarak gerekli olduğu yerlerde açıklamalar yapmıştır.

328
328