Page 337 - Öğretim Programı Okuryazarlığı

Öğretim Programı Okuryazarlığı EK 4: Kimya 11 (11.3.5.1.-Çözümleme) Ders Planı Örneği

BÖLÜM 2: Öğrenme Öğretme Süreci

Tahminî Süre: 20 dakika
Aşağıda yer alan sorulardaki ifadelerle ilgili öğrencilerin fikirlerini belirtmeleri istenir.
1. Reçel veya şerbet yapılırken hazırlanan karışım neden kaynatılır? Şerbet bir süre bekletildiğinde şeker-
lenme olur. Bunun nedeni sizce nedir?
2. Gazlı içecek şişelerinin üzerinde “Soğuk içiniz.” ibaresi neden yazılır?
3. Balıkların serin sularda sıcak sulara oranla daha uzun yaşamasının nedeni ne olabilir?
4. Kapağı açılan gazlı içeceklerde kabarcıklar neden oluşur?
5. Gazlı içecekler genellikle plastik şişelerde satılır. Bu şişeler satın alındığında çok sert olur. Bunun ne-
deni sizce nedir?
6. Bir dalgıç çok derine daldığında yüzeye aniden çıkarsa vurgun yer. Bunun nedeni ne olabilir?
Aşağıdaki metin ve grafik, etkileşimli tahtada açılır. Öğrencilerin metni okuyarak grafiği incelemesi istenir
ve onlara “Yaz ve kış aylarında suda çözünmüş oksijen miktarları nasıl değişir? Bunun sebebi neler olabilir?”
soruları yöneltilir. Fikirlerini belirtmeleri istenir.

“Çevresel durumun en önemli göstergelerinden biri
deniz suyunda çözünmüş oksijen miktarıdır. Ekosis-
tem sağlığı açısından ara ve dip sularda çözünmüş
1-GİRİŞ oksijenin 4-5 mg/L seviyelerinde olduğu bilinir. Oksije-
nin alt sularda giderek azalması (derin dip sularda ve
körfez içleri alt/dip sularda) canlı hayatın son bulması
ve hidrojen sülfür oluşumu tehdidini giderek artırmak-
tadır . Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
Laboratuvar, Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığınca
“Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Çalışması” TÜBİ-
TAK-MAM’ın koordinasyonunda yürütülmektedir. Bu
kapsamda Akdeniz, Ege Denizi, Marmara Denizi ve Ka-
Grafik 1: Akdeniz’de 2014-2019 yıllarında çözünmüş radeniz’de izleme çalışmaları ile denizlerimizin kalite-
oksijen değerleri leri ve kirlilik durumları çeşitli göstergelerle ortaya
konulmaktadır. Akdeniz’de yaz döneminde yüzey suyu
oksijen doygunluk seviyeleri %97-112 seviyesindedir
ve konsantrasyon değerleri 4.20-8.33 mg/L arasında
değişmiştir (Grafik 1).”

Öğretmen öğrencilere “Soda şişesi çalkalandığında neden fışkırır?” diye sorar. Öğrencilerin bu soru ile ilgili fi-
kirlerini belirtmelerini ister. Daha sonra etkileşimli tahtadan aşağıdaki bağlantı ile makale açılır. Öğretmen ma-
kaleyi öğrencilere okur. https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/soda-sisesini-calkaladigimizda-neden-fiskirir

Hazır bulunuşluk, öğrenme için gerekli olan ön bilgi, beceri ve tutumlara sahip olmaktır. Bu sorularla dikkati çekme, güdüleme
ve hazır bulunuşluk düzeyinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Sorularda öğrencilerden akıl yürütme, benzerlik ve farklılıkları tespit
edip yorumlama, sonuç çıkarma gibi süreçler beklendiği için eleştirel düşünme becerisi ile ilişkilendirilebilir.

Bu etkinlikte, gazların çözünürlüğünün sıcaklıkla nasıl değiştiğinin fark edilmesi ve bu konuya öğrencilerin dikkatinin çekilmesi
hedeflenmiştir. Bu nedenle sunulan metinle birlikte öğrencilere bir grafiğin sunulmasının öğrencilerin çıkarım yapma becerisini
desteklemesi amaçlanmıştır. Çünkü verilen grafikteki değişimin ne anlama geldiğinin bilinmesi, grafik çiziminin anlamlandı-
rılmasını gerektirmektedir. Burada öğrenciden beklenen, grafiği inceleyerek bu değişimle ilgili çıkarımlarda bulunabilmesidir.

Gazların basınç azaltıldığında çözünürlüklerinin nasıl değiştiğinin fark edilmesi için ise öğrencilere günlük hayattan bir örnek
sunulmuştur. 11.3.5.1. kazanımıyla ilişkili olarak öğrencilerin çözünürlüğün basınçla ilişkisini açıklayabilmeleri için onlara
günlük hayattan örnekler sunmanın etkili olacağı düşünülmektedir. Öğrencilerin bu örnekle ilgili hatalı öğrenme ihtimallerine
karşı ise öğrencilere makale sunulmuştur.

336
336