Page 340 - Öğretim Programı Okuryazarlığı

EK 4: Kimya 11 (11.3.5.1.-Çözümleme) Ders Planı Örneği Öğretim Programı Okuryazarlığı

Tahminî Süre: 25 dakika
Öğrencilerin keşfetme sürecinde edindikleri bilgileri kullanmalarını sağlamak için aşağıdaki sorular yöneltilir.
Hatalı ve/veya yanlış öğrenmelerin önüne geçilmesi için öğrencilere öğretmen tarafından parantez içinde ve-
rilen açıklamalar yapılır.
Yaptığınız deneyde neler gözlemlediniz?
Öğretmen, öğrencilerin KNO bulunan beherde çökmeyi gözlemleyip neden çöktüğü ile ilgili yorum yapmaları-
3
nı ister. Öğrencilerin bazı katıların çözünmesinin endotermik olduğu bilgisine ulaşmalarını sağlar.
Diğer beherde çözünürlüğün neredeyse değişmediği ve bu yüzden çökme olmadığı bilgisine ulaşılmasını sağlar.
3-AÇIKLAMA Reçeli neden buzdolabına koymayız? Kristallenmeyi önlemek için sıcaklığı artırmak dışında neler yapılabilir?
(Yüksek sıcaklıkta çözünen şeker sıcaklık düşürülürse kristallenir. Reçelde oluşacak kristallenmeyi önlemek
için sıcaklık artırılabileceği gibi su ile seyreltme de yapılabilir.)

Akdeniz’de oksijen miktarı mevsimlere göre nasıl değişir? İki içecek şişesindeki pH’lar neden farklıdır?
Gazların suda çözünmesinin ekzotermik olduğu bilgisine ulaşmaları sağlanır. (Sıcaklık azaldıkça gazlı içecek-
lerde çözünen CO miktarı artar ve çözeltinin asitliği arttığı için pH azalır.)
2
Pistonlu kaplarda basınç arttıkça maddelerin çözünürlüğü nasıl değişti? Grafiklerde basınç ve sıcaklık, çözünür-
lüğü nasıl etkiledi?
Katılarda herhangi bir değişme olmadığını, katı ve sıvıların çözünürlüğünün basınçtan etkilenmediği bilgisine
ulaşmalarını ister.

(Gazların sudaki çözünürlüğü basınçla doğru, sıcaklıkla ters orantılıdır.)
Tahminî Süre: 40 dakika

Öğretmen, öğrencilerin deneyde keşfettiği bilgileri derinleştirmeleri için öğrencilere aşağıdaki grafik üzerin-
den sorular yorumlatır.

Çözünürlük (g/100 g su)
X
80
4-DERİNLEŞME 60

40

10 20 35 Sıcaklık (°C)

Yukarıdaki grafikte 100 g su içerisinde çözünen X katısının çözünürlüğünün sıcaklıkla değişimi verilmiş-
tir. Buna göre
a) 10 °C’de 200 g suda kaç g X katısı çözünür?
b) 20 °C’de 150 g suyla hazırlanan doygun çözelti kaç g’dır?

Burada soru-cevap tekniği ve anlatım yöntemi birlikte kullanılmıştır. Soru-cevap tekniği kullanılarak öğrencilerin keşfettikleri
bilgilerde hatalı veya eksik olan yönlerin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Soru-cevap tekniğinin kullanılmasındaki bir diğer amaç
ise 11.3.5.1. kazanımı kapsamında öğrencilerin gerekli açıklamaları yapabilmelerine olanak sağlamaktır. Hatalı ve eksik yönler
varsa anlatım yöntemi ile bunların giderilmesi sürecin değerlendirilmesi hedeflenmiştir.

Bu etkinlik 11.3.5.1. kazanımına yönelik yapılan “b. Tuzların farklı sıcaklıklardaki çözünürlüklerinden faydalanılarak deriştirme
ve kristallendirme ile ilgili hesaplamalar yapılır.” açıklaması için hazırlanmıştır. Öğrencilerin keşfetme basamağında ulaştıkları
bilgileri derinleştirmeleri amacıyla onlara yeni problem durumları sunulmuştur. Ayrıca grafik yardımıyla öğrencilerin çıkarım
yapma becerilerinin, hesaplamalar aracılığıyla da matematiksel yetkinliklerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.

339
339
339