Page 61 - ANTRENMAN BİLGİSİ 12

Hareket Sürati: Sporcunun başlangıç noktasından hareketini tamamladığı bitiş noktasına kadar geçen • Parça Yöntemi (Analitik Yöntem): Hedeflenen hareket süratine ulaşmada parçadan bütüne gidile-
süre içindeki süratidir (Şekil 4.5). rek tümevarım ilkesi uygulanır. İlk önce hareket bir uyaran olmadan yavaşa yakın bir hızda yapılır.
Algılama Sürati: Algılama hızıyla vücudun duruş pozisyonuna ve işlevsel olarak hareketin doğru bir Daha sonra uyaran devreye sokularak amaca yönelik çalışma yapılır. Böylece uyarana, çıkış hareketi
şekilde yapılacağı pozisyona geçiş sağlanır. Algılama süratinin yüksek olması hareketi kolaylaştırarak bu tepkisi oluşturulur. Alçak çıkış buna örnek verilebilir.
evrenin daha kısa zamanda tamamlanmasını sağlar. • Duyuşsal Yöntem: Süratle yapılan hareketler zaman bölümlerine ayrılır. Her zaman bölümünde ha-
Reaksiyon Sürati: Duyu organları tarafından alınan uyarıcıya verilen tepkinin sayısal değeridir. Duyu reketler hissedilerek yapılır. Zaman bölümlerindeki hareket farklılıkları böylece ortaya çıkarılır. Hare-
organlarının reaksiyon süreleri birbirinden farklılık gösterir. Görsel reaksiyon süresi 0,15-0,20 saniye, işitsel ket farklılıklarını hisseden sporcu daha yüksek tepki süratine ulaşır. Bu kısımda birbirini takip eden
reaksiyon süresi 0,12-0,27 saniye ve dokunma reaksiyon süresi de 0,09-0,18 saniye arasındadır. aşamalı çalışmalar uygulanır:
• Basit Reaksiyon: Tek bir uyaran tepki oluşturulur. Merkezî sinir sistemin uyaranı değerlendirme sü- 1. Aşama: Sporcu, hareketi azami süratle uygular. Tamamlanan her hareket sonrasında sporcunun
resi kısadır. Örneğin 100 m takoz çıkışı yapan bir atletin sese göstermiş olduğu reaksiyondur. derecesi söylenir.
• Kombine Reaksiyon: Birden fazla uyaran tepki oluşturulur. Merkezî sinir sisteminin uyarana cevap 2. Aşama: Bu kısım, çalışmanın en önemli bölümüdür. Sporcunun yaptığı hareket tamamlandığında
verme süresi uzundur. Örneğin basketbolda savunma kombine reaksiyonu, verimli bir antrenmanla yaptığı dereceyi tahmin etmesi istenir ve gerçek derecesiyle karşılaştırılır. Böylece hedeflenen zaman algısı
%30-40 seviyesinde iyileştirilebilir. oluşturulur.
İvmelenme Sürati: Süratin zamana göre değişimini ifade eder. Hareketin bitiş ve başlangıç hızları far- 3. Aşama: Bu bölümde aynı hareketin farklı sürelerde çalışılması antrenör tarafından tespit edilir. Farklı
kının süreye bölümüyle elde edilir. hareket sürelerine göre tepki sürati serbestçe düzenlenir. Böylece değişik zaman periyotlarıyla zaman al-
gısı geliştirilmiş olur.
İvme sürati = Son sürat - İlk sürat / Zaman

Ortalama Sürat: Gidilen mesafenin hangi süratte ne kadar süre içinde kat edildiği önemlidir. Mesafe 1. ETKİNLİK ANTRENMANIN VÜCUT ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
sürati ile mesafe süresinin çarpımı alınan yolu verir. Böylece toplam yol bulunur. Bulunan toplam yol, toplam
süreye bölünerek ortalama sürat hesaplanır (Şekil 4.6). Atletizm yarışmalarında arkadaşlarınızın koştuğu mesafeyi ve süreyi tespit ediniz. Elde ettiğiniz
verileri kullanarak koşu süratlerini hesaplayınız. Ulaştığınız sonuçları aşağıdaki boşluğa yazarak
öğretmeniniz rehberliğinde arkadaşlarınızla paylaşınız.
Yol Toplam Yol ..................................................................................................................................................................
Alınan Yol Sürat = Ortalama Sürat = ..................................................................................................................................................................
Zaman Toplam Zaman
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
Sürat Geçen Zaman ..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
Şekil 4.6: Ortalama sürat
..................................................................................................................................................................
Maksimum Sürat: İvmeli hareketle ulaşabilecek en büyük sürattir. ..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
B) Antrenman Bilimine Göre Sürat ..................................................................................................................................................................
Reaksiyon Sürati: “Fizyolojiye göre sürat”te yapılmış tanımla aynı içeriğe sahiptir. ..................................................................................................................................................................
Bireysel Hareketin Sürati: Vücut bölümlerinin hareketi uygularken oluşturduğu sürattir. Voleybolda ..................................................................................................................................................................
smaç vuruşunda kolun sürati buna örnek verilebilir. ..................................................................................................................................................................
Hareketin Frekansı: Bir hareketin birim zaman içinde kaç defa tekrarlandığının ölçümüdür. ..................................................................................................................................................................
Hareketi Devam Ettirebilme Yeteneği: Bir hareketin sürdürülebilme yetisidir. ..................................................................................................................................................................

Sürat Antrenman Yöntemleri ..................................................................................................................................................................
• Tekrar Yöntemi: Bir uyaranla başlanıp çok kez tekrarla geliştirilen bir yöntemdir. Bu yöntem çalışma- ..................................................................................................................................................................
ya yeni başlayanlarda etkilidir. Uyaranlara adaptasyondan dolayı uyaranlar zamanla değiştirilmelidir. ..................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................
Basit reaksiyonun ön planda olduğu spor çeşitlerinde bu yöntem kullanılır. Özellikle çıkışla beraber ..................................................................................................................................................................
ivmeyle sürat kazanılan sporlarda bu yöntem tercih edilir. Gelişimsel sürdürülebilirlik açısından ilk ..................................................................................................................................................................
gelişimden sonra analitik yönteme geçilir.

58 59