Page 60 - ANTRENMAN BİLGİSİ 12

Hareket Sürati: Sporcunun başlangıç noktasından hareketini tamamladığı bitiş noktasına kadar geçen
süre içindeki süratidir (Şekil 4.5).
Algılama Sürati: Algılama hızıyla vücudun duruş pozisyonuna ve işlevsel olarak hareketin doğru bir
şekilde yapılacağı pozisyona geçiş sağlanır. Algılama süratinin yüksek olması hareketi kolaylaştırarak bu
evrenin daha kısa zamanda tamamlanmasını sağlar.
Reaksiyon Sürati: Duyu organları tarafından alınan uyarıcıya verilen tepkinin sayısal değeridir. Duyu
organlarının reaksiyon süreleri birbirinden farklılık gösterir. Görsel reaksiyon süresi 0,15-0,20 saniye, işitsel
reaksiyon süresi 0,12-0,27 saniye ve dokunma reaksiyon süresi de 0,09-0,18 saniye arasındadır.
• Basit Reaksiyon: Tek bir uyaran tepki oluşturulur. Merkezî sinir sistemin uyaranı değerlendirme sü-
resi kısadır. Örneğin 100 m takoz çıkışı yapan bir atletin sese göstermiş olduğu reaksiyondur.
• Kombine Reaksiyon: Birden fazla uyaran tepki oluşturulur. Merkezî sinir sisteminin uyarana cevap
verme süresi uzundur. Örneğin basketbolda savunma kombine reaksiyonu, verimli bir antrenmanla
%30-40 seviyesinde iyileştirilebilir.
İvmelenme Sürati: Süratin zamana göre değişimini ifade eder. Hareketin bitiş ve başlangıç hızları far-
kının süreye bölümüyle elde edilir.

İvme sürati = Son sürat - İlk sürat / Zaman

Ortalama Sürat: Gidilen mesafenin hangi süratte ne kadar süre içinde kat edildiği önemlidir. Mesafe
sürati ile mesafe süresinin çarpımı alınan yolu verir. Böylece toplam yol bulunur. Bulunan toplam yol, toplam
süreye bölünerek ortalama sürat hesaplanır (Şekil 4.6).

Yol Toplam Yol
Alınan Yol Sürat = Ortalama Sürat =
Zaman Toplam Zaman

Sürat Geçen Zaman

Şekil 4.6: Ortalama sürat

Maksimum Sürat: İvmeli hareketle ulaşabilecek en büyük sürattir.

B) Antrenman Bilimine Göre Sürat
Reaksiyon Sürati: “Fizyolojiye göre sürat”te yapılmış tanımla aynı içeriğe sahiptir.
Bireysel Hareketin Sürati: Vücut bölümlerinin hareketi uygularken oluşturduğu sürattir. Voleybolda
smaç vuruşunda kolun sürati buna örnek verilebilir.
Hareketin Frekansı: Bir hareketin birim zaman içinde kaç defa tekrarlandığının ölçümüdür.
Hareketi Devam Ettirebilme Yeteneği: Bir hareketin sürdürülebilme yetisidir.

Sürat Antrenman Yöntemleri
• Tekrar Yöntemi: Bir uyaranla başlanıp çok kez tekrarla geliştirilen bir yöntemdir. Bu yöntem çalışma-
ya yeni başlayanlarda etkilidir. Uyaranlara adaptasyondan dolayı uyaranlar zamanla değiştirilmelidir.
Basit reaksiyonun ön planda olduğu spor çeşitlerinde bu yöntem kullanılır. Özellikle çıkışla beraber
ivmeyle sürat kazanılan sporlarda bu yöntem tercih edilir. Gelişimsel sürdürülebilirlik açısından ilk
gelişimden sonra analitik yönteme geçilir.

58