Page 62 - ANTRENMAN BİLGİSİ 12

4.4. Esneklik

Esneklik, pasif hareket sırasında bir eklem ve etrafındaki kas-
larda hareket aralığı olarak tanımlanır. Esneklik sayesinde eklem-
ler daha fazla açıldığından hareket daha geniş açılarda yapılır
(Görsel 4.7). Kaslar böylece daha fazla açılıp gerildiğinden daha
güçlü bir kas yapısına ulaşılır. Bu esneklik tipleri sporcuların ant-
renmanlarıyla ilişkili olarak hareket şekillerine göre sınıflandırılır.

ESNEKLİK ÇEŞİTLERİ Görsel 4.7: Esneklik
Esnekliğin altı çeşidi vardır.
• Aktif Esneklik: Dışarıdan herhangi bir müdahale olmadan kas aktivitesi ile hareketin uygulanmasıdır.
Başka bir deyişle sporcunun kas kuvvetini kullanarak hareketi gerçekleştirmesidir.
• Pasif Esneklik: Geniş eklem hareketliliğine ulaşmak için sporcunun kendi vücut ağırlığıyla veya apa-
rat (sandalye vb.) kullanarak ya da eşli olarak kaslarını esnetmesidir. Judocunun bacak açma haretin-
de kendi vucüt ağırlığını kullanması ya da dışarıdan birinin yardımıyla gövde üst kısmını bacaklarına
yaklaştırması örnek olarak verilebilir.
• Statik Esneklik: Eklemlerin maksimum noktaya kadar açılıp o noktada sabit kaldığı esnekliktir. Bu
uygulama yüklü veya yüksüz gerçekleştirilir (aktif ve pasif çalışma). Tekvandocunun bacağını kaldır-
dıktan sonra o pozisyonda bekletmesi statik esnekliğe iyi bir örnektir.
• Dinamik Esneklik: Eklemdeki tüm hareket alanı içinde yer alan dinamik hareketleri yapma kabiliye-
tidir. Kaslar art arda belirli bir tempoda esnetilir. Genellikle statik esnekliğe oranla kasların kullanımı
daha yoğundur. Örnek olarak bacakların açık pozisyonda sağa sola yaylanması verilebilir.
• Genel Esneklik: İlgilenilen spor branşının özeliklerine özgü olmayan, bütün vücut eklemlerinin gös-
terdiği esnekliktir.
• Özel Esneklik: Uygulanan hareketlerin vucütta belirli eklemleri çalıştırmasıdır. Jimnastikte omurga,
artistik buz pateninde diz eklemi ve engelli koşularda kalça eklemi buna örnek verilebilir.

4.5. Beceri

Beceri karmaşık ve zor hareketleri fiziksel ve psikolojik çaba göste-
rerek amaca uygun, çabuk bir şekilde uygulayabilmektir. Beceri gelişi-
minde sporcuların öncelikle kendi branşlarında sinir kas koordinasyo-
nu geliştirmesi gerekir. Sinir kas koordinasyonu gelişmiş sporcularda
beceriler daha kısa sürede gerçekleştirilir. Sporcuda var olan motorik
özellikler başarılı olmada tek başına yeterli değildir. Aynı zamanda
sporcuda bu motorik özellikleri sergileyebilecek beceri de gereklidir.
Bu sebepledir ki yapılan spor branşına uygun beceriye ve motorik
özelliklere sahip sporcular daha az çaba sarf ederek hareketleri kolay Görsel 4.8: Üst düzey bir sporcu
ve estetik yaparlar (Görsel 4.8).
Her sporun kendine has bir beceri karakteri vardır. Sporcu tercih ettiği spor branşının beceri karakteriyle
uyumluysa başarılı olur. Öğrenilen hareketler, büyümeyle yer değiştiren duyu sinirleri nedeniyle tekrar edil-
melidir. Böylece yeniden psikomotor unsurlar tarafından algılanarak kinestetik duyu sinirleri yerleşkesi oluş-
turulur. Bununla birlikte erken yaşlarda öğrenilecek hareketlerin çok sayıda tekrarla pekiştirilmesi sağlanır.

60