Page 62 - Antrenman Bilgisi 12

4.4. Esneklik

Esneklik, pasif hareket sırasında bir eklem ve etrafındaki kas-
larda hareket aralığı olarak tanımlanır. Esneklik sayesinde eklem-
ler daha fazla açıldığından hareket daha geniş açılarda yapılır
(Görsel 4.7). Kaslar böylece daha fazla açılıp gerildiğinden daha
güçlü bir kas yapısına ulaşılır. Bu esneklik tipleri sporcuların ant-
renmanlarıyla ilişkili olarak hareket şekillerine göre sınıflandırılır.

ESNEKLİK ÇEŞİTLERİ Görsel 4.7: Esneklik
Esnekliğin altı çeşidi vardır.
• Aktif Esneklik: Dışarıdan herhangi bir müdahale olmadan kas aktivitesi ile hareketin
uygulanmasıdır. Başka bir deyişle sporcunun kas kuvvetini kullanarak hareketi gerçekleştirmesidir.
• Pasif Esneklik: Geniş eklem hareketliliğine ulaşmak için sporcunun kendi vücut ağırlığıyla veya
aparat (sandalye vb.) kullanarak ya da eşli olarak kaslarını esnetmesidir. Judocunun bacak açma
hareketinde kendi vücut ağırlığını kullanması ya da dışarıdan birinin yardımıyla gövde üst kısmını
bacaklarına yaklaştırması örnek olarak verilebilir.
• Statik Esneklik: Eklemlerin maksimum noktaya kadar açılıp o noktada sabit kaldığı esnekliktir. Bu
uygulama yüklü veya yüksüz gerçekleştirilir (aktif ve pasif çalışma). Tekvandocunun bacağını kaldır-
dıktan sonra o pozisyonda bekletmesi statik esnekliğe iyi bir örnektir.
• Dinamik Esneklik: Eklemdeki tüm hareket alanı içinde yer alan dinamik hareketleri yapma kabiliye-
tidir. Kaslar art arda belirli bir tempoda esnetilir. Genellikle statik esnekliğe oranla kasların kullanımı
daha yoğundur. Örnek olarak bacakların açık pozisyonda sağa sola yaylanması verilebilir.
• Genel Esneklik: İlgilenilen spor branşının özeliklerine özgü olmayan, bütün vücut eklemlerinin gös-
terdiği esnekliktir.
• Özel Esneklik: Uygulanan hareketlerin vücutta belirli eklemleri çalıştırmasıdır. Jimnastikte omurga,
artistik buz pateninde diz eklemi ve engelli koşularda kalça eklemi buna örnek verilebilir.

4.5. Beceri

Beceri karmaşık ve zor hareketleri fiziksel ve psikolojik çaba
göstererek amaca uygun, çabuk bir şekilde uygulayabilmektir. Beceri
gelişiminde sporcuların öncelikle kendi branşlarında sinir-kas
koordinasyonu geliştirmesi gerekir. Sinir-kas koordinasyonu gelişmiş
sporcularda beceriler daha kısa sürede gerçekleştirilir. Sporcuda var
olan motorik özellikler başarılı olmada tek başına yeterli değildir.
Aynı zamanda sporcuda bu motorik özellikleri sergileyebilecek
beceri de gereklidir. Bu sebepledir ki yapılan spor branşına uygun

beceriye ve motorik özelliklere sahip sporcular daha az çaba sarf Görsel 4.8: Üst düzey bir sporcu
ederek hareketleri kolay ve estetik yaparlar (Görsel 4.8).

Her sporun kendine has bir beceri karakteri vardır. Sporcu tercih ettiği spor branşının beceri
karakteriyle uyumluysa başarılı olur. Öğrenilen hareketler, büyümeyle yer değiştiren duyu sinirleri
nedeniyle tekrar edilmelidir. Böylece yeniden psikomotor unsurlar tarafından algılanarak kinestetik duyu
sinirleri yerleşkesi oluşturulur. Bununla birlikte erken yaşlarda öğrenilecek hareketlerin çok sayıda tekrarla
pekiştirilmesi sağlanır.

60