Page 27 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Beden Eğitiminin Psikomotor Gelişime Faydaları Beden Eğitimi ve Sporun Sosyolojik Faydaları

İnsanın beden ve ruh sağlığını geliştirmek ve iradesini güçlü kılmak, beden eğitimi ve sporun
Psikomotor gelişim; vücut kontrolü, vü- temel amaçları arasında yer alır. Beden eğitimi ve spor, aynı zamanda sosyal ve ekonomik kalkınmanın
cut koordinasyonu, başka bir deyişle sinir-kas temel unsurlarındandır.
sistemlerinin gelişimi demektir. Koşma ve sıçra- Spor, bir yaşam biçimidir. Nitelikli insan gücüne ulaşmanın yolu, sağlıklı olmaktan geçer. İnsanın
ma, motor gelişimin temelini oluşturur. Bu hare- iradesini güçlendiren beden eğitimi ve spor, aynı zamanda insanın kendine güven duymasında ve kişi-
ketlerin gelişiminde olgunlaşma kadar motivas- liğinin oluşmasında da etkin bir rol oynar. İnsanların grup çalışmasını kolaylaştırarak toplumsal dayanış-
yon ve öğretim de önemlidir. mayı sağlar (Görsel 1.13).
Çocuk yetiştirme yöntemleri ve eğitim Günümüzde başlı başına bir meslek hâline gelen spor olgusunun ve eğitim sürecinin bir parçası
uygulamaları, motor becerilerin kendi kendine olan beden eğitimi, sosyal bir etkileşimi ve gelişimi de beraberinde getirir.
gelişebileceğini göstermektedir. Fakat bu uygu- Ortak özellikler taşıdığı varsayılarak oluşturulmuş sınıf ortamındaki bireylerin eğitim süreçleri
lama ve yöntemler, çocukları çevrelerini hareket- boyunca birbirleriyle yardımlaşmaları, güç gösterme çabasına girmeleri, kendilerini görsel açıdan be-
le araştırmada ve bu konuda cesaretlendirmede ğendirme arzuları ve bunların diğer bireylerde karşılık bulması onlarda sosyal bir gelişim sağlamaktadır.
yetersiz kalmaktadır. Ebeveynler, çoğunlukla Özellikle sosyal bir gruba ait olma ve kimlik bulma arayışının yoğun olduğu ortaöğretim sırasında genç-
koruyucu ve sınırlandırıcı davranışlarıyla çocuk- lerin beden eğitimi ve spor yoluyla sosyalleşmesi, sağlıklı bir toplum oluşturma ve ulusal değerlere bağlı
ları için en iyisini yaptıklarını düşünürler. Fakat nesiller yetiştirme sürecine büyük katkı sağlamaktadır.
motor becerilerin gelişimi ve öğrenilmesi şansa
Görsel 1.12: Vücut koordinasyonu bırakılmamalıdır.

Becerilerin gelişimi; bireyin tepki zamanı, hızı, kuvveti, dayanıklılığı, koordinasyonu, vücut yapısı, Beden eğitimi ve sporun sosyolojik yönden faydaları genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
boyu ve ağırlığı gibi özelliklerinin yanı sıra duygusal ve zihinsel özelliklerine bağlıdır (Görsel 1.12). Motor - Bireylerin kişilik ve karakter gelişimine katkıda bulunur.
becerilerin gelişimi, birikimli ve yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Becerilerin geliştirilmesi, beden - Bireyler arasında sosyalleşme sürecini hızlandırır.
eğitimi programlarının temelini oluşturur. Birey, kazandığı beceriler sayesinde etkinliklere katılmaktan - Bireylerin toplum içinde statü kazanmalarını sağlar.
hoşlanır ve grup çalışmalarına uyum sağlar. Bireyler, genellikle belli bir düzeyde beceri gerektiren et- - Farklı toplumların bireylerini kaynaştırır.
kinlikleri yapmaktan hoşlanır. Beden eğitimi programlarındaki çeşitli becerilerin geliştirilmesine yönelik - Bireylerin serbest zaman kullanımına katkıda bulunur.
etkinlikler, zamanla onların ilgilerini de çeşitlendirir. Bireyin kazandığı beceriler, serbest zamanların de- - Bireylerin kendini ifade etme yeteneğini geliştirir.
ğerlendirilmesi açısından da önem taşır. Beceriler, boş zamanların nasıl kullanılacağını ve bireyin yaşam
biçimini belirler.

Beden Eğitimi ve Sporun Psikolojik Gelişime Faydaları

Beden eğitimi ve spor ortamındaki etkileşim, duyguların kontrolü ve boşalımı için uygun imkânlar
sağlar. İradeyi kuvvetlendirir, zekâyı geliştirir. Beden eğitimi ve spor faaliyetleri, psikolojik yönden insanla-
rın tedavisine katkı sağlar. Kişiliği olumlu yönde geliştirir, bireylerin mücadele ve dayanma gücünü artırır.
Bireylere kendini ifade etme ve neleri gerçekleştirebileceğini ispatlama konusunda imkânlar sağlar.
Spor yapmanın bireylerin psikolojik gelişimine olumlu etkileri olur. Yapılan spor branşının türü,
içerisinde barındırdığı bir takım psikolojik özellikleriyle (motivasyon, bireysel mücadele, takım ruhu,
konsantrasyon, motivasyon vb.) bireyin psikolojik ve duygusal gelişimine önemli katkılar sağlar. Her-
hangi bir spor dalıyla uğraşmak, bireylerin pozisyonlara ve sürpriz gelişen durumlara uyum sağlayabil-
me ve anında karar verebilme özelliklerini geliştirir. Sporun bireyin duygularını kontrol edebilmesinde,
sorumluluk duygusunun oluşmasında ve kendisini yenilemesinde katkısı vardır.
Takım sporlarıyla ilgilenen bireyler ile ferdi spor dallarıyla ilgilenen bireylerin psikolojik ve duy-
gusal özellikleri, yaptıkları spor dalının içeriğine göre farklılıklar gösterebilir. Takım sporları; bireyin sos-
yalleşme, insanlarla iyi iletişim kurma, birlikte kazanma ve kaybetme, ekip çalışması yapma ve yardım-
laşma gibi özelliklerinin gelişmesine katkı sağlar. Bireysel sporlar ise bireyin irade gelişimi, kendini aşma Görsel 1.13: Grup çalışması
becerisi, kendisiyle mücadele etme ve öz güven kazanma gibi özelliklerini geliştirir.

24 BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR 25