Page 70 - SPORCU SAĞLIĞI 11

6. ÜNİTE SPORCU SAĞLIĞI

68 Kramplar

6.2. Kramplarda İlk Yardım
Egzersiz kaynaklı kas kramplarının nedenlerinin çok faktörlü
ve karmaşık olması, uygulanacak ilk yardımın da etkene göre farklılık
göstermesine neden olur.
Egzersiz kaynaklı kas krampları egzersiz sırasında vücutta
mineral ve sıvı azalmasıyla ilişkilendirilmiştir (Görsel 6.6). Bu
krampları önlemek için en çok bilinen tedavi yöntemi magnezyum
takviyesidir. Ancak magnezyum kullanan pek çok kişi takviyenin
kramp oluşumunu durdurmaya çok az etkisi olduğu ya da hiçbir
etkisi olmadığını bildirmiştir.

Sporcu ve antrenörler arasında yaygın şekilde kullanılan
bir diğer ürün tuz tabletleridir. Ancak yapılmış bilimsel araştırmalar
Görsel 6.6: Egzersiz sırasında sıvı alımı performans
açısından çok önemlidir. tuz tabletlerinin de egzersiz kaynaklı krampların başlıca nedenini
hedeflemediğini ve bu nedenle yararlı olmadığını göstermektedir.
Egzersiz sırasında krampa neden olan faktörlerin içerisinde özellikle kas yorgunluğunu
oluşturan yoğun egzersiz, yetersiz kondisyon, kas enerjisinin azalması, egzersiz süresinin uzaması,
sıcak ve nemli olan hava koşulları gibi nedenler krampın önlenmesi ya da akut tedavisinde daha
müdahale edilebilir gibi görünmektedir.

Antrenmanlarda yeterli kondisyona sahip olabilmek, yarışlarda daha iyi performans
gösterebilmek için uygulanan aşırı patlayıcı ve tekrarlanan hareketler (Görsel 6.7) özellikle bacak
(baldır) kaslarında ağrılı kramplara neden olmaktadır. Krampın oluş biçiminin bugüne kadar net
olarak bilinmemesi önleme konusunda ispatlanmış stratejilerin bulunmamasına neden olmuştur.
Bununla birlikte kanıta dayalı olmasa da spor hekimleri ve egzersiz fizyologları tarafından tespit
edilen önleyici tedbirler şunlardır:
• Risk altındaki atletlerde duruş, yürüyüş, koşu tarzına ait biyomekanik
bozuklukların ve teknik hataların tespit edilerek bunlarda düzeltme
çalışmaları yapılması
• Düzenli stretching yapılması
• Yarışma öncesi ve sırasında masaj terapisi yapılması
• Yapılan spora özgü eğitim alınması
• Aktivite öncesi yeterli ısınma yapılması
• Çevre ısısına uyum
• Ayakkabı ve / veya ortezin kişiye ve yarışma koşullarına uygunluğu
• Aktivite için uygun motivasyon ve yarışma için mental hazırlık yapılması
Görsel 6.7: Baldır kasında oluşan krampa
yapılan acil yardım • Krampı tetikleyici ilaçların kullanılmaması

Gerek performans arttırmak gerekse sağlıklı yaşam için spor yapan kişiler, uygulanacak
tüm bu tedbirlere rağmen yine de krampla karşı karşıya kalabilirler. Aşırı ağrının hissedildiği,
aktiviteyi engelleyici bu durumdan acilen kurtulmak için en çok uygulanan tedavi yöntemi pasif
stretching ya da ters germe (antagonist kasın yardımlı şekilde gerdirilmesi örneğin baldır krampı
için ayak bileğinin dorsifleksörlerinin gerilmesi) yöntemidir. Akut tedaviye yönelik her iki yöntemde
de golgi tendon organının aktivasyonu sağlanarak kas iğciklerinin çalışması engellenir ve kramp
oluşumu hemen durdurulabilir. Yine pratikte doğrudan basınç uygulama, sıkıştırma yöntemi ve
buz uygulama gibi yöntemler de aynı mekanizmayı çalıştırmaya yöneliktir.