Page 7 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

süreçlerine dâhil edilebilir çünkü okuryazarlıkların bir ders gibi işlenerek kazandırılması mümkün değildir.
Maarif Modeli'ne göre programlar arası bileşenler birbiri ile etkileşim hâlinde oldukları takdirde öğrencinin
gelişimi desteklenebilir. Modelde okuryazarlık becerilerine ait süreç bileşenleri üç aşamada tanımlanmıştır.

Sistemi ve bileşenlerini çözümleme I Sistemi yapılandırma

FARKINDALIK Sistem davranışlarını tahmin eden araçları oluşturma/seçme/kullanma I Sistemdeki problemleri çözme I Sistemi geliştirme
Sanat Okuryazarlığı

Sistemin parçalarını belirleme

Bilgi Görseli: Sistem Okuryazarlığı Bağlamında Okuryazarlık Türleri

Farkındalık düzeyi; öğrencinin okuryazarlık alanına dair temel bilgi, terim, kavram, olguları tanımlaması, an-
laması ve duyarlılık göstermesini ifade eder. Öğrenciler alanla ilgili terimlerin, kavramların farkında olabilir
ancak bütünsel ilişkinin farkında değildir. Öğrenciden bu düzeyde kavramlar arası ilişkileri ortaya koyması
beklenmez, sadece bilmesi istenir. Örneğin dijital okuryazarlıkta öğrencinin dijital bilgiyi tanıması, bilgiye
ulaşması ve dijital iletişimi anlaması farkındalık düzeyindeki süreci ifade eder. İşlevsellik düzeyi, karmaşık
zihinsel süreçleri kapsar. Öğrencilerden bütünsel ilişkiyi anlamaları ve ögeler arasındaki ilişkiyi ortaya koy-
maları beklenir. Benzer biçimde dijital okuryazarlıkta öğrencinin dijital ortamlar için içerik oluşturması, di-
jital bilgiyi anlaması, dijital ortamlarda başkalarının haklarına uygun davranması işlevsellik düzeyine örnek
verilebilir. Son olarak eylemsellik düzeyi; bilgiyi toplayabilme, sentezleyebilme, alternatifler arasından seçim

7