Page 11 - Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Okuryazarlığı Öğretmen Kılavuz Kitabı

TÜRKIYE YÜZYILI MAARIF MODELI ÖĞRETIM PROGRAMLARI

(...) Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki tabloda sunulan "Sistem Düşüncesi" öğretim programlarında
yer verilen “bilgi, dijital, finans, görsel, kültür, vatandaşlık, veri, sürdürülebilirlik ve sanat okuryazarlığı”
7 türlerinin bütünleşik becerileri, sistem düşüncesi bütünleşik becerileri ile ilişkilendirerek
belirlenmiştir. (...)

Bu doğrultuda öğretim programlarında farklı okuryazarlık becerileri yapılandırılırken sistem düşüncesi içeri-
sinde hareket edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda "Sistem Düşüncesi;" öğretim programlarında
yer verilen “bilgi, dijital, finans, görsel, kültür, vatandaşlık, veri, sürdürülebilirlik ve sanat okuryazarlığı” tür-
lerinin bütünleşik becerileri, sistem düşüncesi bütünleşik becerileri ile ilişkilendirerek belirlenmiştir. Örneğin
bilgi okuryazarlığının bütünleşik becerisi olan “bilgi ihtiyacını fark etme” sistem okuryazarlığının “sistemi ve
bileşenlerini çözümleme” bütünleşik becerisi ile ilişkilendirilerek yapılandırılmıştır. Eğitim sürecinde sistem
düşünme becerisinin sistem okuryazarlığı ile geliştirilmesi, öğrencilerde geliştirilmeye çalışılan birçok okur-
yazarlığın temel hedeflerine bütüncül olarak ulaşılmasını sağlamaktadır.

Okuryazarlık Becerileri
8 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde yer alan okuryazarlık becerilerine ait süreç bileşenleri üç düzeyde
öğrencilere kazandırılmak üzere kurgulanmıştır. (...)

Bu üç düzey okuryazarlık türünde geçen temel bilgi, terim, kavram ve olguları tanımlama, anlama, bunların
farkında olma ve duyarlılık göstermeye yönelik farkındalık düzeyi; öğrencilerin bu bilgi, terim, kavram ve ol-
gulara yönelik bütüncül ilişkiyi fark etmelerine yönelik işlevsellik düzeyi ve edinilen bilgilere yönelik öğrenci-
lerin eyleme geçeceği eylemsellik düzeyidir. Bu düzeyler, gelişime uygun ve sarmal bir yapıda kurgulanmıştır.
Bu sarmal sürecin farkındalıkla başlayıp eylemsellik ile tamamlanması beklenmektedir ancak bazı durumlarda
farkındalıkla başlayan süreç, eylemsellik aşamasına gelmeden işlevsellikte kalabilir. Bu süreç, işlevsellik aşa-
masından daha ileri düzey ve kapsamı daha geniş farkındalığa dönüşerek devam edebilir.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde sistem düşüncesinin öğrencilere kazandırılmasına yönelik belirlenen
9 okuryazarlık becerilerinin süreç bileşenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde yapılan etkinliklerle bütün-
leştirilerek kullanılması gerekmektedir. (...)

Her okuryazarlık becerisi altında bütünleşik beceriler ve süreç bileşenleri yer alır. Ders içeriği işlenirken yapı-
lan uygulama ve etkinliklerde amaca ve içeriğe uygun bütünleşik beceriler ve süreç bileşenleri ele alınmalıdır.
Maarif Modeli öğretim programlarında okuryazarlık becerilerinin bütünleşik becerileri işe koşulurken esneklik
ilkesi göz önüne alınabilir. Bir okuryazarlık becerisine ait bütünleşik becerilerin tamamının bir öğrenme çık-
tısında yer alması zorunlu değildir. Bütünleşik becerilerin tamamına yönelik olarak uygulama ve etkinlikler
sarmal yapı gereği farklı sınıf ve derslerde yer alacaktır. Önemli olan bu becerilerin tüm programlarda ortak
olduğunu bilip çeşitli zamanlarda tamamlanmasını sağlamaktır.

11