Page 111 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 2.
ADIM
Roman - Giriş

1. Tatlıcı Sokağı, öyle dardır ki ancak kedilerle çocuklar sığa- 4. Aşağıdaki parçaların hangisinde öyküleyici bir anlatım vardır?
bilir. İçine hiçbir yabancıyı almayan yabani bir sokağa soğuk
A) Kitap; noktalama işaretleri ile ilgili çeşitli tespitlere, tes-
bir şubat sabahı, korkunç soluğuyla bir kamyon girmek istedi.
pitlerden sorunlara, sorunlardan çözümlere, çözümlerden
Kışın ayazına çıkmak istemeyen bizler, sıcacık yataklarımız-
tekliflere kadar uzanan geniş bir yelpazede çok kapsamlı
da, senaryosunu kendi yazdığımız rüyaları tembelce seyre-
bilgiler içermektedir.
derken narayı andıran bir ses duyarak uyandık.
B) İnsanoğlunun şahit olduğu son yüzyılları birkaç kelime
Bu parçanın dil ve anlatım özellikleri ile ilgili aşağıdaki- ile sembolize etmek istersek 19. yy. için “sanayileşme”,
lerde hangisi söylenemez? 20. yy. için “küreselleşme”, 21. yy. için “yüksek teknoloji”
kullanılabilir. Ancak özellikle iş dünyası için, devam eden
A) Doğrudan anlatım yapılmıştır.
süreçte yepyeni bir başlık atılıyor: Sürdürülebilirlik.
B) Kişileştirme vardır.
C) Yedigey, sadece bahar gelince çok kısa süreliğine yeşeren
C) Kahraman anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır.
uçsuz bucaksız Sarı-Özek bozkırını görünce etkilendi. Aral
D) Abartıya yer verilmiştir. Gölü’nün çevresinde de Üst-Yurt Yaylası gibi bozkırlar ve düz
E) Düşsel anlatıma başvurulmuştur. ovalar vardı ama hayatında ilk defa böyle bir çöl görüyordu.
D) Sanatçı, edebiyat dünyamızda şair kimliğiyle tanındı. İlk
şiiri 1964 yılında Genç Şairler Antolojisi’nde yayımlandı.
Hece ölçüsüne tutkuyla bağlandı. Âşık tarzı bazı şiirlerin-
2. • Yafes Çelebi’nin Zekeriya Usta’ya çırak olması
de “Nedim” mahlasını kullandığı görüldü.
• Yafes Çelebi’nin hiyel ilmini öğrenmeye başlaması
E) Maya ve şekeri karıştırma kabına alıp üzerine bir su bar-
• Yafes Çelebi’nin icatlarının tanıtımı, bu icatları padişaha dağı kadar ılık su ekledikten sonra mayanın kabarmasını
sunmak için gösterdiği gayretler ve Yafes Çelebi’nin Hiyel bekleyin. Derin bir kap içerisine unları eleyip, ortasını açın
Kalemi Reisi Uzun İhsan Efendi ile tanışması ve kabaran mayalı karışımı ortaya boşaltın. Azar azar ılık
su ilave ederek ele yapışan yumuşak bir hamur yoğurun.
• Yafes Çelebi’nin, Davud’u kaçırması
Bu yargılar romanın yapı unsurlarından hangileri hakkın-
da bilgi vermektedir?
5. I. Gündüz hava, dağların güneşe dönük yamaçlarında, bir
A) Şahıs Kadrosu - Olay örgüsü
çocuk nefesi kadar yumuşak ve güzeldi. Ama bu hâli
B) Zaman - Olay örgüsü pek kısa sürdü. Önce sadece hissedilebilen bir yavaşlık-
C) Mekân - Şahıs kadrosu la değişmeye başladı. Sonra buzullardan bir rüzgâr esti.
Acelesi olan alaca karanlık, yaklaşan gecenin soğuk, gri,
D) Zaman - Şahıs kadrosu
mor rengini de ardından sürükleyerek sessizce vadileri,
E) Olay Örgüsü - Mekân boğazları kaplayıverdi.

II. Bulutlar çok küçük su damlacıkları ve buz kristallerinden
oluşmuş kümelerdir. Bulut içinde ve çevresinde meydana ge-
len hava akımları, bulutların sürtünme ile elektriklenmesine
3. Aslında bir müzik terimi olan ----; özellikle kişileri, nesneleri ka- neden olur. Bulutlarda biriken statik elektrik uygun şartlarda
rakterize eden, tekrarlayan motif anlamındadır. Edebiyatta sık aniden boşalır. Bu yük boşalmasına “yıldırım” adı verilir.
sık tekrarı bir çeşit karakterize edişe ya da hatırlatmaya yarayan Numaralanmış metinlerle ilgili aşağıdaki değerlendirme-
motif, durum, formül ya da nesne demektir ki, aynı zamanda bir lerden hangisi doğrudur?
kurgu aracı anlamı da taşıyabilir. Dolayısıyla katmanlardan kuru-
lan bir anlatı sisteminde önce karakteri belirtiyor gibi görünse de A) I. metinde nesnel, II. metinde öznel ifadeler kullanılmıştır.
aslında geri planda bir muhtevayı işaret eder. B) I. metin sanatsal, II. metin bilimsel bir eserden alınmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi C) I. metindeki anlatıcı gerçek, II. metindeki kurmacadır.
getirilmelidir? D) I. metinde açıklayıcı, II. metinde öyküleyici anlatım söz
konusudur.
A) Montaj B) Pastiş C) Parodi
E) I. metinde belirli bir zaman dilimi yokken II. metinde za-
D) Metinler Arasılık E) Leitmotiv man belirgindir.

109