Page 109 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 1.
ADIM
Roman - Giriş

1. Roman ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 5. Nabokov’un “Emma Bovary denen kız hiç yaşamadı.
Madame Bovary kitabı ise sonsuza dek yaşayacak.” sözü
A) Kurmaca bir gerçekliği ortaya koyar.
romanın hangi özelliklerini vurgulamaktadır?
B) Öyküleme ve betimleme yapmak esastır.
A) Kurgusallık - kalıcılık
C) Yansıttığı edebî akıma göre sınıflandırılabilir.
B) Gerçekçilik - tutarlılık
D) Gerçeküstü olayları da konu edinebilir.
C) Kurmaca - nedensellik
E) Yazıldığı dönemin zihniyetinden bağımsızdır.
D) Kalıcılık - özgünlük

E) Yanlılık - ironi
2. Bir bir hatırlıyor, dinlediklerini hatırlıyor, gördüklerini hatırlıyor, de-
liliklerini hatırlıyor; durulup arınışını, büyük yörüngeye yerleştirili- 6. Peyami Safa’nın şaheserlerinden Dokuzuncu Hariciye Koğuşu’nda
şini hatırlıyor; yerleri, olayları, hâlleri, gerçek doğuşunu hatırlıyor. romanın genç kahramanı, ayağındaki rahatsızlıktan kurtulabilmek
Osman Gazi Hân şimdi son dönemecindeki sayılı dakikalarda, için sayısız doktora görünür ve en nihayetinde havadar bir ortamda,
Uludağ’dan da büyük ve yüklü bir hatıralar dağıdır; Osman Gazi stresten uzak bir istirahat dönemi geçirmesi gerektiğine ikna edilir.
Hân şimdi zamanın iki ucunu -tesbih gibi- birleştirmiştir. Ancak gerek akrabaları olan bir Paşa’nın Erenköy’deki köşkünde mi-
safir kaldığı dönemde gerekse kendi evi ve hastaneye gidiş gelişle-
Bu parça konusu bakımından aşağıdaki roman türlerin-
rinde şuurunu âdeta bir facia atmosferinde yoğurur. Peyami Safa’nın
den hangisine örnek oluşturur?
çocukluk ve gençlik dönemlerinden fazlasıyla izler taşıyan roman
A) Macera B) Fantastik C) Tarihî hem umudu ve umutsuzluğu hem de sevinci ve felaketi aynı sayfala-
ra sığdırabilmiş olması bakımından insanın eşsiz bir tarifini sunuyor.
D) Polisiye E) Sosyal
Bu parçada romanın kurgusuna etki eden;

3. Stendhal Kırmızı ve Siyah adlı eserinde, “Yol boyunca I. İnsanın psikolojik hâlleri,
gezdirilen bir aynadır roman.” derken romanın hangi özelli- II. Yazarının özel yaşamı,
ğini vurgulamaktadır?
III. Geleneksel değerleri,
A) Gerçek hayatı yansıtma özelliğini IV. Ön araştırmalar yapmak,
B) Yazarının gittiği yöne göre biçimlendiğini unsurlarından hangilerinin üzerinde durulmaktadır?
C) Hikâyeden farklı bir tür olduğunu
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) Sanatlı bir dilde yazılması gerektiğini
D) II ve IV E) III ve IV
E) Açık ve örtük iletiler içerdiğini

7. İyi bir roman bize kahramanının gerçeklerini, kötü bir roman-
4. Roman yazarları genellikle iki temel yönelim arasında hareket sa yazar hakkındaki gerçekleri anlatır.
ederler. Onlar bir yandan yaşanan olayları örnek alır, bunlardan
Bu sözden hareketle aşağıdaki çıkarımların hangisine
sapmamaya çalışarak gerçekçi bir tutum izler; öte yandan ise
ulaşılabilir?
kendi yarattıkları olay ve kişilerden oluşan bir dünyada hayal gü-
cünü işleterek gerçeğe yeni görünümler kazandırır. A) İyi bir romanda serim, düğüm ve çözüm bölümleri belirgindir.
Bu parçada roman yazarları ile ilgili aşağıdakilerden han- B) Romanda anlatılanlar, yazarının yaşadığı dönemin kültü-
gisine değinilmemiştir? rel özelliklerini taşır.
C) Roman kahramanları, ait oldukları çevrenin diliyle konuş-
A) Hayata dair ayrıntılardan beslenmelerine
turulmalıdır.
B) İzlenimci bir yaklaşım benimsemelerine
D) Romanlarda birbiriyle bağlantılı olaylar bir tema etrafında
C) Gerçeği dönüştürmelerine
bir araya getirilir.
D) Heyecan uyandıracak konular seçmelerine
E) Romanlar, sahiplerinin sesi değil kurgusal kimliklerin se-
E) Hayal gücüne başvurmalarına sini yansıtmalıdır.

107