Page 46 - 3 ADIM AYT- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 3. ADIM

4. Bu akımda pozitivizmin bilimsel felsefesinden yola çıkıldığı 2021 AYT
için gerçekçi gözleme büyük önem verilir. Kişilerin davranış- 7. Bu akımın “gerçek” anlayışı bizi nesneleri olduğu gibi değil
larını, karakterlerini belirlediği düşünülen doğal ve toplumsal olması gerektiği gibi, nesnenin kendisini değil manalarını ver-
çevrenin betimlenmesine ağırlık verilir. Bu açıdan bakıldığın- meye çalışan bir gerçekçilikle yüz yüze getirir. Bu da doğal
da eserlerde işlevsel betimlemeler yapılır. Kişiler toplumun olarak soyutlama ve simgelemenin kapısını aralar. Zira dı-
her kesiminden seçilebilir. Yazar, eserinde kendi kişiliğini şarıdan görünen gerçek, özgün olamaz. Gerçek bizim tarafı-
gizler; nesnel bir anlatım tutumu sergiler. Bu akım sanatçı- mızdan yaratılmalıdır. Nesnenin anlamı onun görüntüsünün
larına göre yazarın herhangi bir mesaj verme kaygısı yoktur. arkasında saklıdır. Bir olaya inanarak, onu düşleyerek veya
belgeleyerek doyuma eremeyiz. Gerçeği sanatkârın iç dün-
Kurallara uygun, sağlam bir dil ve üslup kullanılır. Roman türü
yasında bulan ve bu sebeple iç gözlem üzerinde yoğunlaşan
özellikle bu akımla birlikte büyük bir gelişme göstermiştir.
bu sanat akımı, doğal olarak bütünüyle ferdiyetçidir. Bu nok-
Aşağıdaki romanların hangisinde bu edebî akımın izleri tada insanı içinde yaşadığı toplumdan hatta kendinden bile
görülmemektedir? soyutlar. Geriye sadece iç ben/ruh kalır.
Bu parçada söz edilen edebî akım aşağıdakilerin hangisidir?
A) Notre Dame’ın Kamburu B) Suç ve Ceza
A) Ekspresyonizm B) Realizm
C) Kırmızı ve Siyah D) Madam Bovary
C) Natüralizm D) Klasisizm
E) Anna Karenina
E) Egzistansiyalizm

5. Yirminci yüzyılın en önemli yazarlarından biri olan Alman
8. Dadaizmden etkilenen sanatçılar şiirde her türlü kurala karşı
yazar, eserlerinde benlik ve kendini bulma temalarını işler.
çıkmışlardır. Şiirde aydınların duygularını ve yaşamlarını an-
Eserlerinde romantik dönemi etkisi gözlenir, yeni romantiz-
latmak yerine sıradan halkın günlük yaşamlarını anlatmayı ter-
min dünya çapındaki öncülerinden sayılır. Metin evrenindeki cih etmişlerdir. Halkın günlük konuşma dilini şiirde kullanmaya
en belirgin karakteristik özellik, âdeta bir ruh biyografisi nite- çalışmışlardır. Şiirde sadeliğe önem verip süslü ve sanatlı bir
liğindeki bu eserlerde kendi yaşamı ve kişiliğinin birer yan- dile karşı çıkmışlardır. Türk şiirinde o güne kadar işlenmeyen
sımasını sunmasıdır. Yazar, eserlerinde kendi öz yaşamını konuların şiirde ele alınması çabasında olmuşlardır. Şiirlerinde
ele alırken sınırlarını bilir ve aykırı bir durum teşkil etmeden toplumcu eğilim ve didaktik bir yön bulunmamaktadır.
bunu ustalıkla eserlerinde işleyebilir. Klingsor’un Son Yazı’nı Bu parçada anlatılan şiir görüşüyle yazılmış bir şiir örne-
yayımladıktan sonra Hint ve Budist felsefeye duyduğu sevgi- ği aşağıdakilerden hangisidir?
yi anlatan Siddhartha yayımlanır. Eserlerinde sık sık felsefe,
A) Yıllarca gezdirdim hoyrat başımı,
psikoloji, edebiyat ve psikanaliz yöntemlerinden esintilere
Aradım bir ömür, arkadaşımı.
rastlanan sanatçı; hemen her eserinde, kişinin öz benliğini Ölsem dikecek yok mezar taşımı;
bulmaya çalışmasını, kendi yaşamını kurmasını işler. Hâlime ben bile hayret ederim.
B) Zil, şal ve gül.
Bu parçada söz edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Bu bahçede raksın bütün hızı...
A) Stefan Zweig
Şevk akşamında Endülüs
B) Franz Kafka üç defa kırmızı...
C) Vladimir Nabokov Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir.
İspanya neş’esiyle bu akşam bu zildedir.
D) Hermann Hesse
C) Eşdeğeriyle yan yana yürürken
E) James Joyce
Cehennem sokağında birey olmak,
Ve en inceldikten sonra
İlkel sözcüklerle konuşmak seninle.
6. Varoluşçuluk, XX. yüzyılın en etkili akımlarından biridir. Genel
D) Erguvan ile füsun ile deniz parlaktı.
bir tanımla insan varoluşunu temel alan, öznellikten hareket
Aşkımız dalgalanırken suya sessiz baktı:
eden, insanı temelde özgürlük, bırakılmışlık, sorumluluk, bunal-
Başı dönmüş gibi dalgın uzun zemzemeden,
tı kavramlarıyla ilişkisi bakımından ele alan bir akımdır. Soren
Anlıyordum, beni sevmişti o, sevdim demeden.
Kierkegaard, Martin Heidegger, Jean Paul Sartre gibi düşünür-
ler varoluşçular arasında sayılır. Felsefe alanında doğan bu E) Nedir bu benim çilem
Hesap bilmem
akım, edebiyat eseriyle daha çok yaygınlaşmıştır.
Muhasebede memurum
Buna göre varoluşçuluk akımının etkisi aşağıdaki yazar-
En sevdiğim yemek imam bayıldı
lardan hangisinde görülür?
Dokunur
Bir kız tanırım çilli
A) Ferit Edgü B) Füruzan C) Ayfer Tunç
Ben onu severim
D) Latife Tekin E) Bilge Karasu O beni sevmez

46