Page 59 - 3 ADIM AYT- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 1.
ADIM
Masal - Fabl - Destan - Efsane

1. ----; genel olarak aynı ya da farklı eserlerde olduğu gibi tek- 4. I. Dört yüz yıl sonra Ergenekon’da kendileri ve sürüleri o ka-
rarlanan ve tipik bir özellik taşıyan olay örgüsü, anlatım tutu- dar çoğaldılar ki buraya sığmadılar. Bu sebepten bir yere
mu ya da imajlar şeklinde tanımlanabilir. Masallarda elma, toplanıp konuştular. Dediler ki atalarımızdan işittik. Erge-
kırk, yılan buna örnektir. nekon’un dışında geniş yerler, güzel yurtlar varmış. Bizim
yurdumuz eskiden o yerlerde imiş. Dağların arasından yol
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
izleyip bulalım. Göçüp çıkalım. Her kim bize dostum derse
getirilmelidir?
onunla görüşelim. Düşmanlarla güreşelim, dediler.
A) Döşeme B) Deyiş C) Motif II. Seferberlik yıllarında Rus orduları ilerleyerek Hasanka-
D) İmge E) Dilek le’nin doğusundaki Taşlı Güney köyüne saldırıya geçerler.
O sırada köye dağ yoluyla Ardıçlı köyünden eski bir fay-
tonla gelin getiriliyormuş. Gelin arabası Taşlı Güney köyü-
ne yaklaşırken top ve silah seslerini duyan gelin, düşman
eline geçmekten korkarak o anda, Allah’ım bizi düşman
eline düşmektense taş kes, diye yalvarır. Gelinin duası-
nın kabul edilip gelinin, arabasıyla taş kesildiğine inanılır.
Şimdi o taşa ‘‘Gelin Taşı’’ derler.
Bu parçalarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
2. (I) Masallar iyi ile kötünün mücadelesini anlatır, masalın so-
nunda iyilik üstün gelir. (II) Masallarda yalın, duru bir dil ve A) I. parça destan, II. parça efsane özelliği taşır.
anlatım söz konusudur. (III) Masalların başında, ortasında ve B) I. parça bir Türk destanından alınmıştır.
sonunda kalıp sözlere yer verilir. (IV) Masallarda iyilik, güzel- C) II. parça konuşma diliyle aktarılan kısa halk anlatısıdır.
lik, doğruluk, yardımseverlik gibi evrensel değerler; dinî ve
millî ögelere yer verilir. (V) Masalların söyleyeni belli değildir, D) II. parçada olayların geçtiği yer bellidir.
halkın ortak edebî ürünleri arasında yer alır. E) II. parçada dile getirilenler tamamen gerçektir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi
yanlışı yapılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

5. Kurtuluş Savaşı günlerini konu alan şiir, Türk milletinin vatanı
ve bağımsızlığı için verdiği mücadeleyi etkili bir dille anlatır.
Şiirin ilk bölümünde Mustafa Kemal’e duyulan derin sevgi ve
saygı dile getirilir. Şiirin ikinci bölümünde Şehit Salih, üçüncü
3. Tanrı bir gün insana, şöyle bir buyruk verdi: bölümünde Anadolu’dan bir köylü ve dördüncü bölümünde
İn suların dibine, bir toprak getir, dedi, Ankaralı Hasan aracılığıyla Türk milletinin azmi ve mücadele-
İnsan daldı sulara, aldı bir avuç toprak, ye duyduğu inanç aktarılır. Epik anlatım özelliği gösteren şiir,
Sulardan çıkıp verdi, Tanrı’sına sunarak. bir yapay destan örneğidir.
Yaratılın yer dedi, Tanrı sulara saçtı.
Bu parçada bahsedilen yapay destan ve yazarı aşağıda-
Yeryüzü yaratıldı, denizler karalaştı.
kilerden hangisidir?
Dünya’nın yaratılışını dile getiren bu parça aşağıdaki tür- A) Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı - Gülten Akın
lerin hangisinden alınmış olabilir?
B) Üç Şehitler Destanı - Fazıl Hüsnü Dağlarca
A) Masal B) Efsane C) Destan
C) Kurtuluş Savaşı Destanı - Nazım Hikmet
D) Hikâye E) Roman
D) Sakarya Meydan Savaşı - Ceyhun Atuf Kansu

E) Çanakkale Destanı - Fazıl Hüsnü Dağlarca

59