Page 84 - 3 ADIM AYT- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. ADIM

6. Şimdi Vaniköyü’nden geçtikçe bunlar gözümün önünde 9. 20 / 21 Ağustos 1922 gecesi Birinci ve İkinci Ordu Komutanlarını
canlanıyor. Bursalı Rıza Efendi’nin yalısındaki ders odamı- da Cephe Karargâhına çağırdım. Erkan-ı Harbiye-i Umumiye
zı görüyorum. Sonraları Beyazıt’ta mürekkepçilik ve mühreli Reisi ve Cephe Komutanının da hazır bulunmasıyla taarruzun
kâğıtçılık ettiğini gördüğüm hocamızın duvarda asılı falaka şekli hakkındaki görüşü, harita üzerinde kısa bir savaş oyunu
değneğini hatırlıyorum. Kargacık burgacıkla son bulan elif- tarzında izah ettikten sonra, Cephe Komutanına o gün ver-
ba dersimizi, Rıza Efendi’nin yalısındaki ihtiyar ayvazı, beni miş olduğum emri tekrar ettim. Komutanlar harekete geçtiler.
mektepten almaya gelen lalam Halil Ağa’yı düşünüyorum. Taarruzumuz, strateji ve aynı zamanda bir taktik baskını hâlin-
Halil Ağa babamın da lalasıydı, evde ailemiz üyelerindendir de yürütülecekti. Bunun mümkün olabilmesi için kuvvetlerin yı-
gibi teklifsizdi ve beni gözü gibi severdi. İşte bu emektar Halil ğınak ve hazırlıklarının gizli kalmasına önem vermek lâzımdı.
Ağa ile ömrümde ilk “matbaa”yı gördüm. Bu sebeple bütün yürüyüşler, gece yapılacak; birlikler gündüz-
Bu parçada aşağıdaki edebî türlerden hangisine ait özel- leri köylerde ve ağaçlıklar altında dinleneceklerdi.
likler ağır basmaktadır?
Bu parçada aşağıdaki edebî türlerden hangisine ait özel-
A) Anı B) Sohbet C) Deneme likler ağır basmaktadır?
D) Gezi yazısı E) Otobiyografi A) Mektup B) Gezi Yazısı C) Sohbet

D) Deneme E) Günlük

7. Edebiyat, sanat, spor, politika, bilim, iş vb. alanlarda başarı-
lı, tanınmış kişilerin doğumlarından itibaren yaşam evrelerini
anlatan yazı türüne “biyografi” denir. Biyografisi yazılan kişi-
ler, özgün ve ilgi çekici yönleriyle ele alınıp incelenirken bir
yandan da gerçeklerin üzerinde önemle durulmalıdır. Bu ne-
denle biyografi yazarının hayatını yazacağı kişiyle ilgili bütün 10. Aşağıdakilerin hangisinde anı türüyle ilgili bir bilgi yanlı-
kaynakları ve belgeleri incelemesi gerekmektedir. Biyografi şı vardır?
türünün ilk örneklerine eski Yunan kaynaklarında rastlanmak-
A) Anı türünde birinci kişi anlatımı söz konusudur.
tadır. Türk edebiyatındaki ---- bu türün özelliklerini taşıyan ilk
B) Edebiyatımızda Tanzimat’la yaygınlık kazanmıştır.
eserlerdir.
C) Yaşanmakta olanı değil, yaşanmış olanı anlatır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
D) Ciddi bir üslup ve nesnel bir bakış açısıyla yazılır.
gelmelidir?
E) Tarihî gerçeklerin öğrenilmesi açısından önemlidir.
A) divanlar B) menakıbnameler
C) salnameler D) münşeatlar
E) şuara tezkireleri

8. Yahya Kemal, 1902’de on yedi yaşlarındayken Üsküp’ten
İstanbul’a gelmiş, bir sene burada kalmış, galiba Sarıyer’de 11. Dış kapının kemeri altından Tac Mahal’e bakıyoruz. Servili
oturmuş ve bir müddet Robert Koleje devam etmişti. O za- bir su kanalının sonunda onun klasik olduğu kadar esrarlı
manki matbuatın Baba Tahir’i ile biraz görüşmüş ve onun neş- güzelliği ve bilhassa hatırası, bizi kendisine doğru çekiyor.
rettiği “İrtika” ve “Musavver Malumât” mecmualarında, Agâh Geniş bir mermer taraça ortasında büyük bir kubbe ve yanın-
Kemal ismiyle bazı manzumeler neşretmişti. Hatırlıyorum ki da daha küçük kubbeler... Nispetlerinde o kadar ahenk var ki
o zamanlar Tevfik Fikret’in tesiri altında görünüyordu. Fakat uzaktan görülen o sadelik, yaklaştıkça bir ihtişam manasına
kendisi bu eski hatıralarını hiç sevmediği hatta inkâr ettiği için bürünüyor. Kapı eşiğinde ise ulu ve baş döndürücü bir heybe-
bunlardan hiçbir zaman bahsedememiştik. te dönüşüyor.

Bu parçada aşağıdaki edebî türlerden hangisine ait özel- Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış
likler ağır basmaktadır? olabilir?
A) Mektup B) Anı C) Biyografi A) Röportaj B) Anı C) Günlük

D) Söylev E) Günlük D) Gezi yazısı E) Deneme

84