Page 102 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 50

3.ÜNİTE > Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları Kazanım 10.3.1.3. Ekosistemde madde ve enerji akışını analiz eder.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Alan Becerileri: Hipotez kurma Becerisi, Değişkenleri Kontrol Etme Becerisi, Tahmin Etme Becerisi, Deney
Becerisi Tasarlama Becerisi, Değişkenleri Belirleme Becerisi, Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi BALON BALIKLARI 20 dk

Amaçları Biyolojik birikimin insan sağlığı ve diğer canlılar üzerindeki olumsuz etkilerini araştırabilmek ve tartışabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuduktan sonra soruları cevaplayınız.

Balon balıklarının yaşam alanları, Atlas, Hint ve Pasifik Okyanusu’dur. Süveyş Kanalı aracılığıyla sula-
rımıza gelerek yayılmışlardır. İstilacı; olarak adlandırılan Lagocephalus sceleratus türünün büyüme
özelliklerinin ve yayılışının incelenmesi çok önemlidir. Etçil bir balıktır. Akdeniz’de hızlı bir şekilde
yayılması, değişik bölgelerde gözlenmesi ve çevresel koşullara hızlı bir şekilde uyum sağlamasıyla be-
sin zincirinin alt trofik basamaklarını tehdit etmektedir.
Balon balıkları, dokularında yüksek miktarda tetradoksin içerir. Tetradoksin, felç edici en güçlü zehir-
lerden biridir. Bu balıkları tüketen balıkların yenilmesi, birçok insanda ölüme neden olmuştur. Balon
balıklarının özellikle karaciğer ve bağırsaklarında bu zehrin yoğunluğu daha fazladır. Su kirliliğinin
artmasıyla tetradoksin, çeşitli bakteriler tarafından da üretilmekte ve bunlar besin zincirine bir şekilde
katılmaktadır. Tetrodotoksinin değişik canlı gruplarında da (balık, semender, yengeç, kurbağa, de-
nizyıldızı gibi) gözlendiği bilinmektedir. Balon balıklarının tetradoksin bulunduran organizmalardan
tamamen izole edilen bir ortama konulduğunda toksik olmadığı rapor edilmiştir.
Balon balıkları, ekonomik açıdan önemli olmayan bir türdür. Ancak kuvvetli çene yapısı ve dişleriyle
balıkçı ağlarına takılan balıklara saldırarak büyük zarar vermektedir. Balon balıkları; ekosistemde en
yüksek trofik düzeyde olması ve içerdiği tetradoksin sebebiyle diğer canlılar tarafından avlanamamak-
ta, bu nedenle sayıları günden güne artmaktadır. İçerdiği tetradoksinin; moleküler yapısı incelenmek-
te, ilaç sanayide kullanılabileceği ile ilgili araştırmalar devam etmektedir. Ayrıca ekonomik öneme
sahip olan türleri ve bunların yumurtalarını aşırı tüketmesiyle de biyolojik çeşitliliği tehdit etmektedir.

Balon balığı

Çupra

Omurgasızlar

Zooplanktonlar
Balon balığı

Bakter ler
F toplanktonlar

Görsel: Balon balığı örnek besin piramidi

101