Page 103 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 103

50        BİYOLOJİ 10                                     Ortaöğretim Genel Müdürlüğü



           1.  Verilen metinden ve görselden faydalanarak balon balığının içinde olduğu bir besin zinciri oluştu-
             rarak bu canlıların beslenme şekillerini yazınız.





                                                                                                                            Yönerge  Aşağıdaki görsel ve metinden hareketle soruları cevaplayınız.

           2.  Balon balıklarının, ana vatanı olan sıcak Hint Denizlerinde hızlı üreyemezken kendileri için yabancı         Bozkır, kıtaların iç bölgelerinde yağış miktarı 500-300 mm’ye düştüğü zaman ormanlar yerini otsu
             olan Akdeniz’de daha hızlı üreyebilmelerinin sebeplerini açıklayan iki tane hipotez üretin.                    bitkilere ve çalılara bırakır. Bozkır kuşağı denen bu bölgelerde görece kurak, ama çok sıcak olmayan
                                                                                                                            yazları çok soğuk kışlar izler. Bu nedenle bozkırlar, genellikle orta enlemlerde orman ve çöl kuşakları
                                                                                                                            arasında yer alan geçiş zonlarında oluşmuşlardır ve bu çetin koşullarda yaşamaya uyum göstermiş
                                                                                                                            binlerce canlıya ev sahipliği yaparlar.
                                                                                                                            Bir bozkır ekosistemindeki besin ağı yukarıdaki şekilde gösterilmiştir. Besin maddelerinin üreticiler-
                                                                                                                            den tüketicilere doğru aktarılmasıyla besin zincirleri oluşturulur. Besin zincirlerinin bir araya gelme-
           3.  Balon balıkları tetradotoksin içermeyen bir ortamda zehir üretmezken tetradotoksin içeren bir or-            siyle besin ağı oluşur. Ekosistemlerde besin ve enerji akışı besin ağı aracılığıyla gerçekleşir. Beslenme
             tamda niçin tetradotoksin ürettiği ile ilgili bir hipotez ve tahmin geliştirin. Hipotezinizi test edecek       yoluyla aktarılan enerji, üreticilerden tüketicilere doğru tek yönlü olarak iletilir. Yeryüzünün ana ener-
             bir kontrollü deney planlayınız. Deney sonuçlarınızı yorumlayınız.                                             ji kaynağı Güneş’tir. Otçullar bitkilerden, etçiller de otçullardan besin sağlar.

                                                                                                                                                ahin                       Çakal
                                                                                                                                                                                           Dağ Aslanı

                                                                                                                                  Porsuk
                                                                                                                                                                                                         Yarasa
                                                                                                                                                            Kertenkele
                                                                                                                                               Yılan

                                                                                                                                                                                                    Geyik
           4.  Karasal bir ekosistemde yaşayan A, B, C ve Ç türlerinin enerji miktarları grafikte gösterilmiştir. Bu                                   Fare
             grafiğe göre verilen ifadelerden hangileri doğru olamaz? Gerekçesini yazınız.                                                                         Böcekler
             a. B canlısı; karbondioksit, azot ve fosfor tuzlarını kullanan bir ototroftur.                                      Sincap
             b. A canlısı, üçüncü trofik düzeyde olan ikincil tüketicilerdir.
             c. B canlısı, dokularında biyolojik birikim en fazla olan canlıdır.                                                                                            Kaktüs
             ç. C canlısı, üretici ile beslenen otobur canlıdır.                                                                                     Adaçayı                                 Kır Çiçeği
             d. Ç canlısı, ototrof olamaz.



                                                                                                                                                                           Güne




                                                                                                                               Görsel: Örnek besin zinciri


                                                                                                                            1.  Görselde oluşturabileceğiniz en uzun ve en kısa besin zincirini belirleyiniz.
                Enerj  m ktarı







                  A  B  C   Ç
                                        Canlı



          102
                                                                                   Hazırlayan: Fadimenur VURAT
   98   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108