Page 45 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

18 BİYOLOJİ 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3. İnsan aynı kokuya uzun süre maruz kalırsa koku bir süre sonra duyulmaz. Bunun nedenini gerek-
çesiyle açıklayınız.

Yönerge Aşağıdaki metin ve görsellerden faydalanarak soruları cevaplayınız.
Kulak, çevredeki ses dalgalarını elektrokimyasal sinyallere çeviren bir organdır. Bu elektrokimyasal sinyal-
4. Koku körlüğü de denilen, aynı kokuya uzun süre maruz kalınınca kokunun artık duyulmaması olayı lerin sinirler aracılığıyla beyne iletilmesi ve algılanmasına işitme denir. İşitme duyusunda seslerin üç farklı
bazı durumlarda avantaj olabilir mi? Bu konudaki fikrinizi açıklayınız. özelliği tespit edilebilir. Kulak; sesin duyusal şiddetini veya gürlülük oranını (fiziksel şiddet), sesin tonunu
(frekans ayrımı) ve sesin niteliğini (tını) ayırt edebilir.

SES TONU
Ses tonu, ses n pes veya t z olması durumudur. SES GÜRLÜĞÜ
Pes ses T z ses
Dalga genl ğ
Dalga genl ğ
5. İnsanların aynı anda birden fazla kokuyu algılaması mümkün müdür? Gerekçesiyle açıklayınız.
Frekans ses n tonunu bel rler.
Dü ük frekans Yüksek frekans Dü ük genl k - Alçak ses Yüksek genl k - ddetl ses
Uzun dalga boyu Kısa dalga boyu
Dalga sayısı daha az Dalga sayısı daha fazla
Pes ses T z ses SES TONU
Nesne yava t tre r Nesne hızlı t tre r
1 san ye 1 san ye
6. Her insanın yaydığı vücut kokusu farklıdır. Bunun nedeni ne olabilir? İnsanların kokuları bir anlam-
da parmak izleri gibi ayırt edici olabilir mi? Gerekçeleriyle açıklayınız.
Ks lofon Dü ük frekans Yüksek frekans
Ks lofonda uzun çubuklar daha hızlı t tre r. Dü ük perde Yüksek perde
Dü ük ses T z ses
Görsel 1: Ses

Çek ç Örs
7. Bazı insanların koku alamadığı bilinen bir gerçektir. Geçici ya da kalıcı olabilen bu durumun neden- Oval pencere
lerini ve insan hayatını nasıl etkileyebileceğini açıklayınız.
Vest bular kanal

Kohlear kanal

8. İnsanda tat ve koku duyusunun bağlantılı olduğunu gösteren bir deney düzeneği hazırlayıp deney
sonuçlarınızı gerekçeleriyle açıklayınız.
Kort organı
Ses dalgaları Kulak yolu Kulak zarı Yuvarlak Temel zar T mpan k kanal
pencere

Görsel 2: Kulak yapısı
Kulak, fizyolojik olarak iletim ve algı olmak üzere iki yönlü incelenir. Dış kulak, orta kulak ve iç kulak sıvı-
ları iletimde; korti organı, işitme siniri ve onun merkezî sinir sistemiyle bağlantıları da algıda rol oynar. İç
kulak sıvılarında farklı basınç dalgalarının oluşması ve korti organındaki tüy hücrelerinin farklı titreşimleri
beynimizde seslerin farklı algılanmasına yol açar.

42
Hazırlayan: Dr. Figen EMEKSİZ AYRANCI