Page 46 - Biyoloji 11 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 46
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 19
1. ÜNİTE > İnsan Fizyolojisi Kazanım 11.1.1.5. Duyu organlarının yapısını ve işleyişini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi İŞİTME BİYOFİZİĞİ 20 dk.
Amacı Ses dalgalarının özelliklerini ve sesin dalga hâlinden duyum hâline kadar aldığı yolu açıklayabilme. Bireysel
Yönerge Aşağıdaki metin ve görsellerden faydalanarak soruları cevaplayınız.
Kulak, çevredeki ses dalgalarını elektrokimyasal sinyallere çeviren bir organdır. Bu elektrokimyasal sinyal-
lerin sinirler aracılığıyla beyne iletilmesi ve algılanmasına işitme denir. İşitme duyusunda seslerin üç farklı
özelliği tespit edilebilir. Kulak; sesin duyusal şiddetini veya gürlülük oranını (fiziksel şiddet), sesin tonunu
(frekans ayrımı) ve sesin niteliğini (tını) ayırt edebilir.
SES TONU
Ses tonu, ses n pes veya t z olması durumudur. SES GÜRLÜĞÜ
Pes ses T z ses
Dalga genl ğ
Dalga genl ğ
Frekans ses n tonunu bel rler.
Dü ük frekans Yüksek frekans Dü ük genl k - Alçak ses Yüksek genl k - ddetl ses
Uzun dalga boyu Kısa dalga boyu
Dalga sayısı daha az Dalga sayısı daha fazla
Pes ses T z ses SES TONU
Nesne yava t tre r Nesne hızlı t tre r
1 san ye 1 san ye
Ks lofon Dü ük frekans Yüksek frekans
Ks lofonda uzun çubuklar daha hızlı t tre r. Dü ük perde Yüksek perde
Dü ük ses T z ses
Görsel 1: Ses
Çek ç Örs
Oval pencere
Vest bular kanal
Kohlear kanal
Kort organı
Ses dalgaları Kulak yolu Kulak zarı Yuvarlak Temel zar T mpan k kanal
pencere
Görsel 2: Kulak yapısı
Kulak, fizyolojik olarak iletim ve algı olmak üzere iki yönlü incelenir. Dış kulak, orta kulak ve iç kulak sıvı-
ları iletimde; korti organı, işitme siniri ve onun merkezî sinir sistemiyle bağlantıları da algıda rol oynar. İç
kulak sıvılarında farklı basınç dalgalarının oluşması ve korti organındaki tüy hücrelerinin farklı titreşimleri
beynimizde seslerin farklı algılanmasına yol açar.
43
