Page 158 - KİMYA-11
P. 158

KİMYA 11                                          Ortaöğretim Genel Müdürlüğü


                                             CEVAP ANAHTARLARI
          2. Yönerge
            1.  Etanol molekülü polar yapılıdır. Su molekülleri de polar   Etkinlik No.: 29
               olduğu için aralarında dipol-dipol etkileşimleri kurarak   1.  1)Sağlık sorunu oluşturmadan vücudumuza girebilecek BPA
               ,su içerisinde etanol iyi çözünür. Ayrıca moleküller arası   miktarı, kilogram başına 0,05 mg ise 70 kg ağırlığında bir
               Hidrojen bağları da oluşur. Benzen molekülleri ise apolar   insan için 3,5 mg olur.
               yapıdadır. Su molekülleri ile dipol-indüklenmiş dipol etkile-
               şimleri kurarak çözünür. Ancak çözünürlüğü az olduğundan,   2.  1 kg suya 0,003 mg BPA geçtiğine göre, 3 kg suda 0,009 mg
               çözünmez olarak kabul edilir.               BPA bulunur. Yani, günde 3 litre su içerek vücudumuza 0,009
                                                           mg BPA almış oluruz.
            2.                Etan molekülleri apolar yapıdadır.   3.  70 kg bir insan için hesapladığımız günlük sınır değer 3,5 mg ,
                              Su ile dipol-indüklenmiş dipol   günde 3 litre su içerek aldığı BPA miktarı ise 0,009 mg ile sınır
                              etkileşimleri kurarak çözünür. Çok   değerden yaklaşık 400 kat azdır.
                              az çözündüğünden, çözünmez olarak   4.  Damacana kullanımıyla vücudumuza giren BPA miktarı çok
                              kabul edilir.                çok az da olsa, bu durum molekülün zararlı olmadığı anlamına
                                                           gelmez. Endokrin bozucu olarak değerlendirilen kimyasal
                              Fenol molekülleri polar yapıdadır.   maddeler içinde yer alan BPA , diş dolguları, konserve gıdalar
                              Su ile dipol- dipol etkileşim kurarak   ve içecek kaplarında, polikarbonat su pompalarında, medikal
                              çözünür.  Her ikisi de polar yapıda   cihazlar, alışveriş fişleri .. vb birçok yerde bulunur. Daha
                              olduğundan iyi çözünür.      sağlıklı su için, cam kaplar kullanılabilir, PET şişelerde satılan
                                                           sular kullanılabilir. Evlerde BPA içermeyen su arıtma cihazları
          Etkinlik No.: 28                                 kullanılabilir.
          1.                                             Etkinlik No.: 30
           Çözücü-     Çö-  Çö-   Polarlık-  Etkileşim türü  1.  Molalite(m)=n şeker   /çözücü kütlesi (kg)
           Çözünen     zü-  zün-  apolarlık                  n şeker  =m/M A
                       nür  mez   durumu                     n şeker  =180/180
                                                             n şeker  = 1 mol
                       x        Apolar-apolar  İndüklenmiş
           N 2  – CCl 4                                      çözücü miktarı =2 kg su
                                              dipol-         Molalite(m)=n    /çözücü kütlesi (kg)
                                            indüklenmiş               şeker
                                               dipol         m=1/2=0,5 molal
           H 2 O - HF  x         Polar-polar  Hidrojen bağı ve   2.  Molarite için turşu suyu tarifindeki değerler kullanılır.
                                             dipol-dipol     n tuz  =174/58=3 mol
           CO 2  - H 2 O     x   Apolar-polar  İndüklenmiş
                                             dipol-dipol     M=n/V
                                                             M=3 mol/3 litre
           NaCl - H 2 O  x       İyonik-polar  İyon-dipol    M=1 Molar
           O 2  - KBr        x  Apolar-iyonik  İyon-İndüklen-
                                             miş dipol    3.  1 M için 3 litre su kullanılmıştır. Aynı miktar kullanılacaktır.
                                                             M=n/V
                       x        Apolar-apolar  İndüklenmiş
           BH 3  – CS 2                                      V= 3 litre alınacaktır.
                                              dipol-         2=n/3
                                            İndüklenmiş      n=6 mol tuz kullanılmalıdır.
                                               dipol         n=m/M A
                       x         Polar-polar  Hidrojen bağı ve   6=m/58
           CH 3 OH –NH 3
                                             dipol-dipol     M=348 gram tuz gereklidir
                             x   Polar-apolar  İndüklenmiş
           CH 3 Cl – H 2
                                             dipol-dipol  4.  M=n/V
           I 2  -HBr         x   Apolar-polar  İndüklenmiş   2=n/1
                                                            n=2 mol şeker gereklidir.
                                             dipol-dipol
                                                            n=m/M A
                                                            2=m/180
           2.  Yağ-su, apolar-polar moleküldür. Birbiri içinde çözünmez.  M=360 gram şeker kullanılmalıdır.
             Tuz-su iyon polar moleküldür. Birbiri içinde çözünür.
             Sirke-su  polar-polar moleküldür. Birbiri içinde çözünür.
           3.  Su polar bir moleküldür. Yağ lekesi apolar bir moleküldür.   5.  Çay ya da limonata yapılabilir.
             Benzer olmadıkları için temizleme işlemi gerçekleşmez. Bu   Limonata Hazırlayalım
             nedenle bir tarafı polar olup o taraf ile suya tutunan, diğer           Limonata malzemesi
             tarafı apolar olup o taraf ile de kire tutunup kiri o yüzeyden              1kg limon kabuğu
             temizleyen temizlik maddeleri kullanılır.                 540 gram şeker
           4.  “Yağ lekesi gibi Apolar olan, zararsız bir çözücü bulmalıyım.”              3 L su
                                                            (şeker için M A =180 g/mol)
             demiştir.
                                                            n şeker =540/180=3 mol
           5.  Apolar olan perkloroetilen isimli çözeltiyi kullanır. Çözeltiyi   M=n/V        M=3/3=1 M’lık çözelti hazırlanmış olur.
             kullanırken gerekli önlemleri almalıdır.

          158
   153   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163