Page 153 - KİMYA-11

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 14
Etkinlik No.: 12
1. Yönerge
1. Cihazın 2,5 x 760 = 1748 torr olacak şekilde ayarlanması
gerekmektedir ve lastikteki basınç değişimi (2,3 - 1,5) x 76= 1. Basınç, sıcaklık, hacim, miktar. Bu ifadeleri anlatan cümlelerin
60,8 cmHg olmalıdır. altı çizilir.
2. Hava yastıklarının dikiminde yüksek gaz basıncı, ısı dayanımı
2. 1050/10,5= 100 mmHg (10 cmHg) basınç azalması olurdu. 76 ve enerji absorbsiyonuna sahip multifilament poliamid iplikler
- 10 = 66 cmHg olarak ölçerdi. kullanılmaktadır.

3. Sadece 750 torr bu basınç aralığındadır. 3. Hava yastığını şişiren gaz bir kimyasal tepkime sonucu oluşur.
Kullanılan kumaş, gaz sıcaklığına ve basıncına dayanıklı değilse
4. Trabzon ve İstanbul sürücü ve yolcular zarar görebilir. Ayrıca hava yastığındaki de-
liklerde gaz tahliye problemi olursa sürücü veya yolcu boğulabi-
lir. Kullanılan bileşik miktarı doğru hesaplanmazsa oluşan kim-
yasal tepkimeden elde edilen ürün miktarı etkilenir. Bu durum
ise hava yastığının içindeki basıncı etkiler.
2. Yönerge

1. Türbin motorunun çalışması sırasında hava akımı ısıyı alır ve
verir. Bundan dolayı hacimde, sıcaklık ve basınçta değişiklikler
Etkinlik No.: 13 meydana gelir.
1. Yönerge 2. Diyafram kası nefes verdiğimizde kubbeleşir. Bu durumda akci-
ğer hacmi azalır basıncı yükselir.
1. Dalış tüplerinde ilk olarak gazların sıkıştırılabilme ve bulundukları kabın
hacmine sahip olabilme özelliklerinden bahsedilmiştir. Gazlar, küçük bir 3.
hacimde sıkıştırılabilir ve bu gazların yaptığı basıncın artmasına neden Balonu sıcak suya koyduğumuzda balonun içindeki havanın sı-
olur. Ayrıca dalış tüplerinde farklı oranlarda gaz karışımlarının kullanıla- caklığı yükselir hacimde de artış meydana gelir.
bilmesi gazların birbirleriyle her oranda karışabileceğini de gösterir.
4. Gaz basıncını ölçmek için kullanılan basınç birimleri: Atmos-
2. Burada gazların hacmi ile tanecik sayısı ilişkisi vardır. Karoser hava yas- fer (atm), milimetre civa (mmHg), milibar (mb), bar (b), Pascal
tıklarının hacmi normal hava yastıklarının hacminden daha büyüktür. (Pa), Torr
Bu yüzden karoser hava yastıklarının içini azot gazı ile doldurabilmek Hacim: Litre (L), mililitre (mL), metreküp (m3), desimetreküp
için daha çok madde kullanılmalıdır. Bu durum araçlarda depolama (dm3), santimetreküp (cm3), milimetreküp (mm3)
sorunu yaratabilir. Ayrıca gazın büyük hacimli yastığı doldurması için
daha çok zamana ihtiyacı olacağından bu da kaza anında olumsuzluk Sıcaklık: Celsius ve Kelvin.
oluşturabilir.
5. Öğrencini edindiği ve gözlemlediği bilgiler çerçevesinde öznel
3. Sıcak hava balonlarında gazların genleşmesinden yararlanılır. Isıtılan cevaplar verir.
hava genleşir ve birim hacimdeki gaz tanecikleri sayısı azalır. Bu, sıcak
havanın yoğunluğunun azalması demektir. İç kısmı normal havadan
daha düşük yoğunluklu hava ile dolan balon yükselmeye başlar. Elbette
bu yükseliş sürekli devam etmez. Bunun iki temel nedeni vardır. Birincisi
atmosferdeki gazların yoğunluğu her yerde aynı değildir. Yükseldikçe Etkinlik No.: 15
gaz yoğunluğu azalır ve atmosfer basıncı düşer. Bu yüzden belli bir yük-
sekliğe ulaşıldığında dışarıdaki havanın yoğunluğu ile balonun içindeki
havanın yoğunluğu eşitlenir ve balon yükselmez. İkinci durum ise sı- 1. Uçaktaki dış ortamdan alınan hava önce basınçlandırılır daha
caklıkla ilgilidir. Yükseldikçe havanın sıcaklığı giderek düşer ve sıcaklığı sonra kabin içine verilecek sıcaklığa kadar soğutulur. Araçlar-
düşen hava, balon içindeki gazın kısmen de olsa soğumasına neden da ise dışarıdan alınan havanın direkt kalorifer radyatöründen
olur. Soğuyan gazın ise yoğunluğu tekrar artmaya başlar. Bu durumlar geçirilerek kabin içerisinin ısıtılması sağlanır.
yükselmenin sürekli olmayacağını gösterir.
2. Uçakların uçuş yüksekliklerinde dış ortamdaki hava basıncı ve
4. 200 bar=200 atm sıcaklığı insanoğlunun nefes alabileceği uygun şartlarda değil-
1 atm=76 cmHg
18 C=291 K dir. Gay- Lussac Yasası’na göre basıncı artan havanın sıcaklı-
o
2500 m3=2500000 L (1dm3=1L’ dir) ğı da artar. Uçaklar, deniz seviyesinden yüksekte uçar. Bu da
atmosfer basıncının 1 atm (1013,25mb) den çok daha düşük
2. Yönerge olması demektir. Havanın basıncını ne kadar çok arttırırsanız
1. Bu sorunun cevabı öğrenciye bırakılmıştır. sıcaklığı da aynı oranda artar.
3. P1 = P2 T1 = -56+273= 217 K T2= ? 0,261 = 0,785
T1 T2 217 ?
T2= 652,66 K 379,66°C
Bu yüksek sıcaklıktaki havayı insanların bulunduğu kabine
doğrudan veremezsiniz. Bu nedenle soğutma işlemi uygulanır.

4. Düdüklü tencere sıkıca kapatılır ve ısıtılır. Isının etkisi ile ten-
cere içindeki buhar basıncı artar. Gay Lussac Yasası’na göre
sabit hacimde basınç ve sıcaklık doğru orantılı değiştiğinden
basınç arttığında sıcaklık da artar.

153