Page 154 - KİMYA-11

KİMYA 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 16 3. Yönerge
1. Yönerge • Marketlerde ve spor mağazalarında bulunan topların beton
1. 2 atm’lik basınç odasına girilir. Mol ve sıcaklık değerleri sabitken zemine temas etmemesi, Charles Yasası ile ilgilidir. Beton
basınç iki katına çıktığı için hacim yarıya düşer ve balonun zemin soğuk olduğu için topun içindeki gazın da soğumasına
hacmi 1 litreden 0,5 litreye düşer. neden olur ve sıcaklığı azalan gazın hacmi küçüleceği için top
iner.
273 oC sıcaklık odasına girilir. Basınç ve mol değerleri sabitken • Bir dalgıcın çıkardığı su kabarcığının su yüzeyine çıkarken
mutlak sıcaklık iki katına çıktığı için hacim de iki katına çıkar ve giderek büyümesi, Boyle Yasası ile ilgilidir. Deniz dibinden
balonun hacmi 0,5 litreden 1 litreye çıkar. yüzeye doğru çıkıldıkça basınç azalacağı için balon kabarcı-
3n mol gaz ekleme odasına girilir. 3n mol gaz eklendiğinde balo- ğının hacmi artacaktır.
nun içinde 4n mol gaz olur. Basınç ve sıcaklık değerleri sabitken • Deodorant şişelerinin üzerine “Ateşten uzak tutunuz.”
mol sayısı 4 katına çıktığı için hacim de 4 katına çıkar ve balonun yazılması, Gay-Lussac (Gay-Lusak) Yasası ile ilgilidir. Sabit
son hacmi 1 litreden 4 litreye çıkar. Balon 4 litrelik hacim ile hacimli olan deodorant şişesi ısıtılırsa içerisindeki gazın
çıkışa ulaşır ve oyun tamamlanır. sıcaklığı artacak ve bu da basıncının artmasını sağlayacaktır.
Diğer tüm ihtimallerde balon patlamıştır. Basınç çok fazla artarsa şişe patlar.
• Patlayan şişme bot veya araba lastiğinin küçülmeye başlama-
sı, Avogadro Yasası ile ilgilidir. Şişme botun ve araba lastiği-
2. Yönerge
nin içindeki hava boşaldıkça miktarı azalacağı için hacmi de
1. Boyle (Boyl) Yasası’na göre, sabit sıcaklıkta bir miktar gazın hac- küçülecektir.
mi ile basıncı ters orantılıdır. Basınç yarıya düştüğü için hacim
iki katına çıkmıştır. Etkinlik No.: 17
P(atm) 1. Yönerge
Bağımsız Bağımlı İlişkili
Olay
2 Değişken Değişken Yasa
Şişme havuzun içinde bulunan Mol Hacim Avagadro
havanın boşaltılması sayısı Yasası
1
Düdüklü tencerede yemek Sıcaklık Basınç Gay-Lus-
V(L) pişirilmesi sac Yasası
0,5 1
Uçan balonların gökyüzüne Basınç Hacim Boyle-
2. Charles (Çarls) Yasası’na göre, sabit basınçta bir miktar gazın yükselirken bir noktadan Mariotte
hacmi ile sıcaklığı doğru orantılıdır. (Hesaplamalarda kullanılan sonra patlaması Yasası
sıcaklık, mutlak sıcaklık olmalıdır. Mutlak sıcaklık Kelvin sıcak-
lığıdır, T ile gösterilir. T=273+ t(oC) şeklinde hesaplanır). Mutlak
sıcaklık iki katına çıktığı için hacim de iki katına çıkmıştır.
3. Yönerge
Türetilmesi gereken denklem: PV/nT=R
V(L) İdeal gaz denklemi: PV=nRT

Etkinlik No.: 18
1
1. Yönerge
1. Matematiksel olarak iki nicelik arasındaki ilişkiyi incelemek
0,5 için diğer niceliklerin sabit olması gerekmektedir. Basınç-hacim
ilişkisini 1. ve 2. deneylere bakarak inceleyebiliriz. Bu iki deney-
T(K) de mol sayısı ve sıcaklık sabitken basınç değeri yarıya düşmüş,
273 546 hacim ise iki katına çıkmıştır. Basınç, hacim ile ters orantılıdır.
(P α 1/V). 1. ve 4. deneylere baktığımızda hacim ve mol sayısı
3. Avogadro (Avogadro) Yasası’na göre, sabit sıcaklık ve basınçta bir sabitken basınç ile sıcaklık arasındaki ilişkiyi inceleyebiliriz.
gazın mol sayısı ile hacmi doğru orantılıdır. Mol sayısı 4 katına (Hesaplamalarda kullanılan sıcaklık, mutlak sıcaklık olmalıdır.
çıktığı için hacim de 4 katına çıkmıştır. Mutlak sıcaklık Kelvin sıcaklığıdır, T ile gösterilir. T=273+ t(oC)
şeklinde hesaplanır.) Mutlak sıcaklık iki katına çıktığı için ba-
V(L) sınçta iki katına çıkmıştır. Bu sıcaklıkla basıncın doğru orantılı
olduğunu gösterir. (P α T). 1.ve 3. deneylere baktığımızda basınç
ve sıcaklık sabitken mol sayısı ile hacim arasındaki ilişkiyi
4 inceleyebiliriz. Mol sayısı iki katına çıkınca hacim de iki katına
çıkmıştır. Bu mol sayısı ile hacmin doğru orantılı olduğunu
1 gösterir. (V α n). 4. ve 5. deneylere baktığımızda basınç ve mol
sayısı sabitken mutlak sıcaklık iki katına çıktığı için hacim de iki
katına çıkmıştır. Bu hacim ile sıcaklığın doğru orantılı olduğunu
n(mol) gösterir. (V α T).
1 4

154