Page 99 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 47

2. ÜNİTE > Hikâye Kazanım A.2.8: Metinde anlatıcı ve bakış açısının işlevini belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Metinlerde Anlatıcıyı ve Bakış Açısının İşlevini Nasıl Buluruz? 25 dk.
Metinlerde anlatıcının özellikleri ile hâkim, kahraman ve gözlemci bakış açılarını tespit ederek bakış açısının
Amacı Bireysel
anlatımı nasıl etkilediğini belirleyebilmek.
Yönerge Aşağıdaki metinleri okuyunuz. Metinlerden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metinler, asıllarına sadık kalınarak alınmıştır.)
I. Metin
Benim Adım Kırmızı

Ben bir ağacım, çok yalnızım. Yağmur yağdıkça ağlıyorum. Allah rızası için kulak verin şu anlatacak-
larıma. Kahvelerinizi için, uykunuz açılsın, bana cin gibi bakın da size niye bu kadar yalnız olduğumu
anlatayım.
Orhan Pamuk, Benim Adım Kırmızı

II. Metin
Ayran
Küçük Hasan hiçbir şey düşünmeden ilerliyordu. Ne evde kendisinin dönmesini bekleyen iki küçük
kardeşi ne de dört saat uzaktaki nahiye merkezinde hizmetçilik yapan anası bu anda aklında değildi.
Ayranını satıp satamayacağını da düşünmüyordu. Kafasında yalnız bir şey vardı: Bu yolu tekrar yürü-
mek, geri dönmek mecburiyeti…
Uzun bir ağlamanın sonundaymış gibi içini çekti. Maşrapayı tuttuğu sol elinin çatlaklarla örtülü üst
tarafı ile burnunu sildi. Gözlerini ileri çevirince istasyona yaklaştığını gördü…

Sabahattin Ali, Ayran

III. Metin
Filmin Ağlanacak Yeri
(…) Film başladı. Nefesleri tutmuş seyrediyoruz. Yoksulluktan, ziraat mühendisliğine terfi eden Fer-
di ile kötü adam Davut’un kız kardeşi Cemile arasındaki aşkın işlendiği filmin sonuna doğru iki âşık
kaçmaya karar verir. Davut’un adamları peşlerine düşer. Sözde sınırdaki tel örgülerin arasından başka
bir ülkeye geçecekler… Ferdi avuçlarına aldığı vatan toprağını öpüp kokladıktan sonra semaya açılan
parmakların arasında salıverdikçe hamasî duygularım kabardı. Tam bu duygu medceziri esnasında Da-
vut’un adamları kayalık bir tepede belirir. Kaçan âşıkları görürler. Hepsi birden nişan alır. Dürbünlü
tüfeklerden Ferdi ile Cemile’nin yakınlaştırılan görüntüleri perdeye yansıdıkça soluk alıp vermekte zor-
lanmaya başlarlar. Tam o sırada Davut’un en has adamı der ki: Durun! Bu sevdaya kurşun sıkılmaz! ….
Bizim Cemil yerinden fırlar, avazının yettiği kadar bağırır:
-Senin ciğerini yiyim emmiiii!

Bir alkış tufanı kopar, alkış seslerine gözyaşları karışır. Film bitti, dışarı çıktık. Bir anda Seyirciler Ce-
mil’in etrafını sardı. Kimi tebrik ediyor, kimi sarılıp öpüyor. Hani biz de havasındayız filmin. O havayı
bozmadan evden Hanifi’yi de alıp pastaneye gittik. Karnımızı doyurduk. Bu sefer de videoda daha önce
seyremediğimiz bir film başladı : ‘‘Selvi Boylum Al Yazmalım’’ (…)
Muhsin Macit, Filmin Ağlanacak Yeri

1. Okuduğunuz metinlerin bakış açılarını belirleyiniz. Bu bakış açılarının metnin oluşmasına nasıl
bir katkı sağladığını belirtiniz.

97