Page 143 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 143
66 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
1. Şekil 1 a'da gösterilen kök kesitinde harflerle temsil edilen kısımların isimleri nelerdir? Topraktan
alınan su ve mineraller, bitki kök yapılarından hangisini apoplastik yoldan geçemez?
Yönerge Metinden ve görsellerden yaralanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Bitkiler, suyu ve mineralleri kökleri aracılığıyla alır. Suyun ve minerallerin emilimi emici tüylerle
yapılır. Emici tüyler büyük bir emilim yüzeyi sağlar. Emici tüyler alınan mineral ve tuzlar osmotik
2. Kil oranı yüksek toprakların yüksek oranda su ve mineral tutma kapasitesi vardır. Suyu yüksek oran- basıncın toprağa göre fazla olmasını ve topraktaki suyun alınmasını sağlar. Minerallerin alınmasında
da tutabilme kapasitesi nedeniyle bitki köklerinde oksijen kullanımı azalır. Bu durum bitkinin mi- öncelikle pasif taşıma etkilidir ancak aktif taşıma ile de alım gerçekleşebilir. Bitkinin normal bir şe-
neral alımını nasıl etkiler? kilde gelişebilmesi için toprağın besin elementleri açısından uygun şekilde olması gerekir. Bitkilerin
fazlaca ihtiyaç duydukları minerallere makro elementler, daha az ihtiyaç duydukları elementlere ise
mikro elementler denir. Bitkinin büyüme ve gelişmesini iyi yönde etkileyen maddelere gübre denir.
Toprağın yapısı sıcaklık, ışık miktarı vb. etmenler minerallerin emilimini etkiler.
Minerallerden bitkinin yararlanması minimum kuralına göre gerçekleşir. Minimum kuralı, “Bitki,
minerallerden toprakta miktarı en az olan mineralin oranında faydalanır.” şeklindedir.
Bazı bitkiler suyu ve mineralleri yeterli miktarda alabilmek için mantar ve bakterilerle ortak yaşam
kurar. Mantarla bitki kökü arasında yapılan ortaklık mikoriza, bakteriyle yapılan ortaklık nodül ola-
3. Çoğu kültür bitkileri için optimum toprak pH’sı yaklaşık 6,5’tir. Ancak aşırı yağmurlar toprağın rak adlandırılır.
pH’sının daha fazla düşmesine ve mineral kaybına sebep olabilir. Bu durumda kültür bitkisinin ve-
rimliliğini artırmak için neler yapılabilir?
4. Hidroponik, bitkilerin topraksız ortamda kökleri vasıtasıyla gereksinim duydukları besin element-
lerini hazırlanan besin çözeltisinden alabilmelerini sağlayan yöntemin adıdır. Bu yöntemin kullanıl-
ması bitkiye nasıl bir fayda sağlayabilir?
Görsel 1. Mikoriza Görsel 2: Nodül
1. Karada yaşamaya uyum sağlamış bitkilerde mikoriza bitkiye ne gibi yararlar sağlar? Gerekçesiyle
5. Çiftçiler ekim anında veya bitki gelişiminin erken safhalarında sulama yöntemiyle tarlaya mikoriza açıklayınız.
uygulaması yaparlar. Bu uygulamayı yapmalarındaki amaç nedir?
142
Hazırlayan: Tüzün ARIK BIYIKLI
