Page 144 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 67

3. ÜNİTE > Bitki Biyolojisi Kazanım 12.3.2.1. Köklerde su ve mineral emilimini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi KÖKLERDE MİNERAL VE SU ALINMASI 20 dk.

Amacı Köklerde su ve mineral emilimini açıklayabilme. Bireysel
Yönerge Metinden ve görsellerden yaralanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Bitkiler, suyu ve mineralleri kökleri aracılığıyla alır. Suyun ve minerallerin emilimi emici tüylerle
yapılır. Emici tüyler büyük bir emilim yüzeyi sağlar. Emici tüyler alınan mineral ve tuzlar osmotik
basıncın toprağa göre fazla olmasını ve topraktaki suyun alınmasını sağlar. Minerallerin alınmasında
öncelikle pasif taşıma etkilidir ancak aktif taşıma ile de alım gerçekleşebilir. Bitkinin normal bir şe-
kilde gelişebilmesi için toprağın besin elementleri açısından uygun şekilde olması gerekir. Bitkilerin
fazlaca ihtiyaç duydukları minerallere makro elementler, daha az ihtiyaç duydukları elementlere ise
mikro elementler denir. Bitkinin büyüme ve gelişmesini iyi yönde etkileyen maddelere gübre denir.
Toprağın yapısı sıcaklık, ışık miktarı vb. etmenler minerallerin emilimini etkiler.
Minerallerden bitkinin yararlanması minimum kuralına göre gerçekleşir. Minimum kuralı, “Bitki,
minerallerden toprakta miktarı en az olan mineralin oranında faydalanır.” şeklindedir.
Bazı bitkiler suyu ve mineralleri yeterli miktarda alabilmek için mantar ve bakterilerle ortak yaşam
kurar. Mantarla bitki kökü arasında yapılan ortaklık mikoriza, bakteriyle yapılan ortaklık nodül ola-
rak adlandırılır.

Görsel 1. Mikoriza Görsel 2: Nodül

1. Karada yaşamaya uyum sağlamış bitkilerde mikoriza bitkiye ne gibi yararlar sağlar? Gerekçesiyle
açıklayınız.

143