Page 191 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

90 BİYOLOJİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

5. Bulunan bu buğday tohumlarından yeni buğdaylar elde edilebilir mi? Düşüncelerinizi açıklayınız.

Yönerge Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

6. Tohumların toprak altındaki küplerin içerisinde çimlenmemesinin nedenleri nelerdir? Tohumların
toprak içerisinde bulunması çimlenme için yeterli değil midir? Gerekçeleri ile açıklayınız.

3. Yönerge Aşağıda verilen metin ve grafikten yararlanarak 7 ve 8. soruları cevaplayınız.

Çimlenme, dormansisi kırılmış kuru tohum tarafından su alınması ile başlayan bir süreçtir. Çimlenmede
su kuru tohum tarafından üç aşamada alınır ve bunu embriyo büyümesi izler.
Su alımı
8
7
6
5

4
3
1 2
Zaman
0 Ç mlenmen n Ç mlenme fazı Ç mlenmen n
ba langıç fazı tamamlanma fazı
Grafik: Tohumun çimlenme sürecindeki metabolik olaylar
Görsel: Bambu
7. Yukarıda grafik üzerinde verilen sayıları aşağıda verilen metabolik reaksiyonların harfleri ile eşleştiriniz.

A: Yeni mRNA’lar kullanılarak protein sentezi Bambu bitkisinin bazı evlerde veya şık salonlarda dekoratif amaçlı kullanıldığını görürüz. Bambu-
B: Depo besinlerin kullanılması lar, 50 cm’den 30 m’ye kadar değişen uzunlukta türlere sahiptir. Çin bambusu olarak bilinen türün
C: Mitokondrilerin onarımı tohumlarının çimlenmek için uzun zamana ihtiyaç duyduğu bilinir. Öyle ki bambu tohumunu eken
Çinliler, tohumu düzenli aralıklarla 5 yıl boyunca sular ve gübreler. Bu işlem sırasında hiçbir filiz
Ç: Kök hücrelerinin uzaması vermeyen bambu, 5 yılın sonunda filizlenir ve boyu 6 haftada 27 metreye kadar uzayabilir. Bambu
D: Solunum ve protein sentezinin başlaması ağacının bu ilginç hikâyesinin sırrı, tohumun dormansi (uyku) durumunda kalmasıdır.
E: Yeni mitokondrilerin sentezi Dormansi, bitkilerin uygun olmayan çevre koşullarında metabolizmalarını minimuma indirerek
F: Mevcut mRNA’lar kullanılarak protein sentezi uyku hâline çekilmeleridir. Dormansi sayesinde bitkilerin uygun olmayan mevsim durumlarında or-
taya çıkması önlenir ve yılın en uygun döneminde çimlenmesi sağlanmış olur. Böylece tür varlığını
G: Hücre bölünmesi sürdürebilir.

8. Yukarıdaki grafikte çimlenme için suyun üç faz hâlinde alındığı görülmektedir. Bu fazların farklı Bitkilerin dormansi süreleri türden türe farklılık gösterir. Bu süre birkaç günden birkaç yıla kadar
hızlarda gerçekleşmelerinin nedenlerini gerekçeleri ile açıklayınız? değişebilir. Her bitki türünün çimlenmesi için gerekli sinyaller farklıdır. Bunlar ışık, su, yüksek sıcak-
lık, düşük sıcaklık, asitli ortam, tuzlu ortam olabilmektedir. Bitkiler bu koşullar sağlandıktan sonra
çimlenir ve bundan sonra gelişimleri için uygun ortamda büyüyebilirler.
Bir projede yer alan öğrenciler çeşitli bitkilerin tohumlarındaki dormansi durumlarını araştırmak için
3 gruba ayrılmışlardır.

190
Hazırlayan: Aylin BARDAKÇI