Page 192 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 91

3. ÜNİTE > Bitki Biyolojisi Kazanım 12.3.3.4. Dormansi ve çimlenme arasında ilişki kurar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlığı Becerileri Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi SABRIN MEYVESİ 40 dk.

Amacı Dormansi ve çimlenme arasındaki ilişkiyi hesaplama yaparak analiz edebilme. Bireysel
Yönerge Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Görsel: Bambu

Bambu bitkisinin bazı evlerde veya şık salonlarda dekoratif amaçlı kullanıldığını görürüz. Bambu-
lar, 50 cm’den 30 m’ye kadar değişen uzunlukta türlere sahiptir. Çin bambusu olarak bilinen türün
tohumlarının çimlenmek için uzun zamana ihtiyaç duyduğu bilinir. Öyle ki bambu tohumunu eken
Çinliler, tohumu düzenli aralıklarla 5 yıl boyunca sular ve gübreler. Bu işlem sırasında hiçbir filiz
vermeyen bambu, 5 yılın sonunda filizlenir ve boyu 6 haftada 27 metreye kadar uzayabilir. Bambu
ağacının bu ilginç hikâyesinin sırrı, tohumun dormansi (uyku) durumunda kalmasıdır.
Dormansi, bitkilerin uygun olmayan çevre koşullarında metabolizmalarını minimuma indirerek
uyku hâline çekilmeleridir. Dormansi sayesinde bitkilerin uygun olmayan mevsim durumlarında or-
taya çıkması önlenir ve yılın en uygun döneminde çimlenmesi sağlanmış olur. Böylece tür varlığını
sürdürebilir.
Bitkilerin dormansi süreleri türden türe farklılık gösterir. Bu süre birkaç günden birkaç yıla kadar
değişebilir. Her bitki türünün çimlenmesi için gerekli sinyaller farklıdır. Bunlar ışık, su, yüksek sıcak-
lık, düşük sıcaklık, asitli ortam, tuzlu ortam olabilmektedir. Bitkiler bu koşullar sağlandıktan sonra
çimlenir ve bundan sonra gelişimleri için uygun ortamda büyüyebilirler.
Bir projede yer alan öğrenciler çeşitli bitkilerin tohumlarındaki dormansi durumlarını araştırmak için
3 gruba ayrılmışlardır.

191