Page 54 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 23

1. ÜNİTE > Genden Proteine Kazanım 12.1.2.4. Genetik mühendisliği ve biyoteknoloji uygulamalarının insan hayatına etkisini değerlendirir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Tahmin Etme Becerisi
Etkinlik İsmi BİYOTEKNOLOJİ VE İNSAN 30 dk.

Amacı Genetik mühendisliği ve biyoteknoloji uygulamalarının insan hayatına etkilerini örneklendirebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Biyoteknoloji, canlıların genetik yapısında istenilen yönde değişiklikler yaparak biyolojik bir sistemin ya
da yapının endüstriyel boyutta kullanılmasına yönelik yöntemleri kapsar. Biyoteknolojik yöntemlerle bir
canlının belirli özelliklerini şifreleyen genetik bilgi bir başka canlıya aktarılabilir. Genetik mühendisliği
canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştırmalar
yapan bir bilim alanıdır.
Genetik mühendisliği, biyoteknoloji tekniklerinin uygulanmasını içeren çalışmaları kapsar. Genetik mü-
hendisliğinin gelişimine katkıda bulunan bilimler; genetik, moleküler biyoloji ve mikrobiyolojidir. Bilim
insanları bazı çevresel problemlerin çözümünde gen aktarımı yöntemini kullanmaktadır.
Biyoteknolojinin etkili olduğu alanlar; tıp, gıda, tarım ve çevredir.
Birçok bakteri; bakır, kurşun, nikel gibi ağır metalleri ortamdan alarak bakır sülfat, demir sülfat gibi bileşik-
lerin yapısına katar. Böylece ağır metaller zararsız hâle gelir ve canlılar tarafından tekrar kullanılır.

Görsel 1: Su kirliliği Görsel 2: Rekombinant DNA teknolojisi
Altın pirinç, rekombinant DNA yöntemiyle elde edilmiştir. İsveçli bir bilim insanı ve ekibi nergis bitki-
sinden aldıkları geni Agrobacterium tumefaciens bakterisi aracılığıyla pirinç bitkisine aktararak pirince
beta karoten üretme yeteneği kazandırmışlardır. Bu olay pirince A vitamini üretme yeteneği kazandır-
dığından pirincin besin değeri yükselmiş ve rengi altın rengine dönüşmüştür. Bu pirinç bundan dolayı
altın pirinç olarak adlandırılmıştır.

1. Biyoteknolojik uygulamalar kullanılarak gelecekte neler yapılabilir? Günümüzde gerçekleşmesi ol-
dukça zor görünen fakat üzerinde çalışmalar yapıldığında biyoteknolojik uygulamalarla nelerin ya-
pılabileceğine hayal gücünüzü de kullanarak birkaç örnek veriniz.

2. Genetik mühendisliği ve biyoteknoloji uygulamaları canlılar için her zaman olumlu yönde sonuç
vermeyebilir. Biyoteknolojik uygulamalardan risk oluşturabilecek olanlarına örnek veriniz.

53