Page 304 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

FİZİK 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 114 Etkinlik No.: 115
1. Berk'in teyzesinin yaşadığı ülke, sıcaklığı ölçmek için Fahren- 1. Yönerge
heit ölçeğini kullanıyor olmalıdır. Çünkü 70 K ve 70 °C yaşana- 1. Maddelerin öz ısıları farklı olduğu için sıcaklık değişimleri de
bilir bir hava sıcaklığı değildir. farklıdır. Suyun öz ısısı, demirin öz ısısından daha büyüktür.
C = F - 32 Öz ısısı büyük olan maddelerin sıcaklık değişimi, öz ısısı küçük
100 180 olanlara göre daha azdır.
2. Suyun öz ısısı, demirin öz ısısının 10 katı olduğu için suyu de-
C = 70 - 32 mirle aynı sıcaklığa getirebilmek için suya demire verilenden
100 180 10 kat fazla ısı vermek gerekir. Bu nedenle biri diğerinden 10
70 °F = 21,1 °C kat daha fazla ısı veren kaynaklar seçilmelidir.
3. Aynı miktarda ısı alan maddelerde ısı sığası büyük olanın sı-
olduğuna göre Berk, baharlık kıyafetler tercih etmelidir. caklığı, ısı sığası küçük olan maddenin sıcaklığından daha az
artar.Demirin kütlesi, suyun kütlesinin 10 katı olursa ısı sığa-
2. Duyarlılığının büyük olması için hazne hacmi büyük, bölme ları eşit olur ve sıcaklıkları eşit artar. Demirin kütlesi, suyun
sayısı fazla olmalıdır. kütlesinin 10 katından fazla olursa demirin ısı sığası, suyun
Buna göre en duyarlı termometre 2. termometredir. ısı sığasından büyük olur ve demirin sıcaklığı sudan daha az
artar. Demirin kütlesi, suyun kütlesinin 10 katından az olursa
3. C - 0 = F - 32 demirin ısı sığası, suyun ısı sığasından küçük olur ve demirin
100 180 sıcaklığı sudan daha çok artar.
25 = F - 32
100 180
2. Yönerge
F = 77 °F
C = K - 273 1. Hamurun ısı sığası büyük, peynirin ısı sığası küçüktür. Isı sı-
ğası küçük olan maddeler daha hızlı ısı verir. Aslında fırından
100 100 çıkarılıp hemen yenmeye başlandığında her yeri aynı sıcaklık-
25 K - 273 ta olan pidenin peynirinin sıcaklığı, hamurunun sıcaklığından
100 = 100 daha hızlı düşer. Peynirin hızlı bir şekilde verdiği ısı ağzı yakar.
K = 298 K 2. Metaller, öz ısısı düşük olduğu için çabuk ısınıp çabuk soğur.
Metalden yapılan banklar da bu nedenle yazları çok sıcak, kış-
Celcius (°C) Fahrenheit (°F) Kelvin (K) ları çok soğuk hissedilir ve konforlu bir oturma alanı sağlamaz.
Metal yerine öz ısısı büyük olan ahşap malzeme seçilerek her
25 77 298 mevsim oturulabilir sıcaklıkta hissedilen banklar yapılabilir.
4. Kelvin termometresi (K)

273 3. Bir fırın tepsisi imal edilecek olunsa ham maddesinin öz ısısı-
nın tepsinin kullanım amacına yönelik olarak seçilmesi gere-
kir. Börek pişirmek için kullanılacak tepsi, öz ısısı küçük olan
bir maddeden yapılmalıdır. Çünkü bu tür maddeler çabuk ısı-
nıp çabuk soğur. Hem çabuk ısındığı için daha kısa zamanda
0 pişirme sürecini tamamlar ve bu sayede daha az enerji tüketilir
o
Celcius termometresi ( C) hem de ısı verme işlemi sonlandırıldığında çabuk soğuduğu
- 273
için sıcaklık kontrolünü kolay sağlanır ve böreğin altı yan-
mamış olur. Fakat uzun sürede, yavaş yavaş pişmesi istenen
5. Celcius ve Kelvin termometrelerinde donma ve kaynama et yemekleri için güveç gibi öz ısısı büyük olan bir maddeden
noktaları arası 100 bölme, Fahrenheit termometresinde ise fırın tepsisi yapılmalıdır. Çünkü bu tür maddeler geç ısınıp geç
180 bölmedir. Bu nedenle Celcius ve Kelvin 1 birim artarken soğur. Yavaş yavaş aldığı ısıyı yine aynı hızla yemeğe aktarır. Bu
Fahrenheit 1,8 birim artar. Bu nedenle en hassas termometre, sayede ısı verme işlemi sonlansa da güvecin içindeki yiyecekler
Fahrenheit termometresidir. pişmeye devam eder ve uzun süreli pişirme sonunda bazı ye-
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders mekler daha lezzetli olur.
Kitabı, sayfa 217-219.

Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders
Kitabı, sayfa 221-225.

304